Kapitel:
CAUSA I.
QUESTIO I.
C. I. Symoniaci gratiam non prestant, quam querunt uendere.
C. II. Inaniter sacerdos dicitur, quicumque symoniace
ordinatur.
C. III. Spolietur honore, qui ecclesiam per pecuniam obtinet.
[C. IV.]
C. V. Partem habebit cum Symone, qui contra symoniacos uehementer non
exarserit.
C. VI. Symonis dampnatio dantem pariter et accipientem
inuoluit.
C. VII. Anathematis sententia dampnatur, qui symoniace
ordinatur.
C. VIII. Dampnatur episcopus, qui per pecuniam ordinationem
facit.
C. IX. A sacerdotio sit alienus, qui per pecunias ordinat uel
ordinatur.
C. X. Nec ordinari, nec promoueri in ecclesia Dei per pecuniam
aliquis ualet.
C. XI. De eodem.
C. XII. Symoniaci sacerdotes esse non possunt.
[C. XIII.]
C. XIV. Qui precio ordinat, lepram, non offitium confert.
[C. XV.]
[C. XVI.]
C. XVII. Qui perfectionem Spiritus non habent, ipsam dare non
possunt.
C. XVIII. Symoniacus per prauam manus inpositionem non
consecrationem, sed dampnationem prestat.
C. XIX. Symoniaci fidei integritatem non habent.
C. XX. Symoniacus infidelis esse probatur.
C. XXI. Symoniacorum heresis ceteris dampnabilior esse
probatur.
C. XXII. Et qui dat, et qui accipit, ut ordines sacri prestentur,
anathema sit.
C. XXIII. Mali prophetae, non boni prophetiam uendebant.
[C. XXIV.]
C. XXV. Que malo inchoantur principio, non bono peraguntur
exitu.
C. XXVI. Non superedificatur bonum opus, ubi Christus fundamentum non
est.
C. XXVII. Non potest fieri elemosina ex pecunia symoniace
adquisita.
C. XXVIII. Pastor symoniacus nullam ouibus prebet medelam.
C. XXIX. Symoniacorum sacramenta effectu gratiae carent.
C. XXX. Siue bonus, siue malus sit minister, per utrumque Deus
effectum gratiae confert.
C. XXXI. De eodem.
C. XXXII. De eodem.
[C. XXXIII.]
C. XXXIV. Sacramenta, que non mutantur, catholicis et hereticis
communia probantur.
C. XXXV. De eodem.
C. XXXVI. Non fugiantur sacramenta, a quocumque
C. XXXVII. Hominum malitia sacramenta non profanat.
C. XXXVIII. Sacramenta mali habere possunt, licet uirtutem
C. XXXIX. Licet sacramenta mali ministrent, remissionem peccatorum
non prestant.
C. XL. De his qui a pseudoepiscopis ordinantur.
C. XLI. Que pro necessitate conceduntur, eadem cessante
cessabunt.
C. XLII. Qui ab hereticis redeunt, sine spe promotionis in
C. XLIII. De episcopis, qui consecrant, qualem consecrare non
licet.
C. XLIV. Symoniaci rei sunt infidelitatis eorum, qui
scandalizantur.
C. XLV. Sicut honore, ita et scientia quisque precellere
debet.
C. XLVI. Baptismus sine per bonum, siue per malum ministretur,
reiterari non debet.
C. XLVII. De eodem.
C. XLVIII. Baptisma Christi, etsi nulla peruersitate
[C. XLIX.]
C. L. De eodem.
C. LI. Per manus inpositionem confirmantur qui ab hereticis baptisma
accipiunt.
C. LII. Rebaptizentur et ordinentur qui de Paulianistis et
Cathafrigis ad ecclesiam redeunt.
[C. LIII.]
C. LIV. Dum uerbum accedit ad elementum, fit sacramentum.
C. LV. Extra ecclesiam baptizati si ad ecclesiam non redierint
perniciem sibi accumulant.
C. LVI. Inutilia sunt dona, que preter ecclesiae unitatem
habentur.
C. LVII. Baptisma semel traditum non est reiterandum.
C. LVIII. Etiam per malos boni colliguntur.
C. LIX. De his, qui per ignorantiam ordinantur antequam
baptizentur.
C. LX.
C. LXI. Non placent Deo que ab hereticis offeruntur.
C. LXII. De eodem.
[C. LXIII.]
C. LXIV. Sine fide et karitate nec euangelium habetur, nec prosunt
aliqua bona.
[C. LXV.]
C. LXVI. Hereticorum benedictio maledictio est.
C. LXVII. Neque cum hereticis, neque cum scismaticis licet
orare.
C. LXVIII. Extra ecclesiam non sunt uera sacrificia.
C. LXIX. Inpiorum manibus diuina sacramenta se subducunt.
C. LXX. Sacramenta extra ecclesiam ministrari possunt, salutem uero
conferre non possunt.
C. LXXI. Vera sacrificia non nisi in fide ecclesiae
celebrantur.
C. LXXII. De manu hereticorum communio non est recipienda.
C. LXXIII. Sacerdotes hereticorum Christi honoribus non habentur
digni.
C. LXXIV. Manus positio non est sacramenti iteracio.
C. LXXV. Qui in baptismo sanctus est, ad altare
C. LXXVI. Benedictionibus hereticorum Deus maledicit.
C. LXXVII. Boni et mali sacerdotes eque corpus Christi
conficiunt.
C. LXXVIII. De eodem.
C. LXXIX. De his, qui sanctis male utuntur.
C. LXXX. Quisque non tam sanctificatur ex hostiis, quam peccato
polluitur.
C. LXXXI. Contra Spiritum sanctum uerbum dicitur, cum ex dispersione
numquam reditur.
C. LXXXII. Non hominum meritis, sed uirtute Spiritus sancti peccata
remittuntur.
C. LXXXIII. Non merita personarum, sed offitia sacerdotum dominus
considerat.
C. LXXXIV. Non merita sacerdotum, sed uirtus diuina sacramenta
sanctificat.
C. LXXXV. Non sacerdotum uitam, sed que docent et ministrant
considerare debemus.
C. LXXXVI. De eodem.
C. LXXXVII. Sacerdotum inmunditia sacramentum non polluit.
C. LXXXVIII. Etiam per malum ministrum dona Dei ad eos
C. LXXXIX. Sacramentis malitia non nocet episcopi. Item
Gregorius.
C. XC. Sacerdotis non uerba, sed merita eucharistiam faciunt.
C. XCI. Tanto facilius sacerdotes exaudiuntur, quanto apud Deum sunt
digniores.
C. XCII. Non adest Spiritus sanctus sacramentis, que per criminosos
ministrantur.
C. CXIII. Manus inmunda tacta coinquinat, non mundat.
C. XCIV. Eque seruandum est uerbum Christi et corpus Christi.
[C. XCV.]
C. XCVI. Sacerdotes nomen Domini inuocant, Dominus autem
benedictionem prestat.
C. XCVII. Qui recedit ab ecclesia, nec baptisma, nec uim dandi
amittit.
C. XCVIII. Sacramenta quamuis obsint indigne tractantibus, prosunt
tamen per eos digne sumentibus.
C. XCIX. A baptizandis uel consignandis pretia non exigantur.
C. C. A percipiente gratiam communionis pretium exigi non
debet.
C. CI. Munera inuisibilis gratiae questibus non sunt
conparanda.
C. CII Nichil a sacerdotibus exigatur pro balsamo, quod in crismate
ponitur.
C. CIII. Non est aliquid exigendum ab his, qui infantes suos ad
baptizandum adducunt.
C. CIV. Qui baptizantur nullus in concam nummos mittere cogat.
C. CV. Pro perceptione crismatis uel baptismi aliquid exigi non
debet.
C. CVI. Nec pro dedicandis basilicis nec pro ceteris sacramentis
conferendis aliquid exigi debet.
C. CVII. De multiplici genere symoniacorum.
C. CVIII. De his, qui non symoniace a symoniacis ordinantur.
C. CIX. De eo, qui ordinatur ab illo, quem scit symoniacum
esse.
C. CX. Symoniacis in dignitate seruanda nulla est inpendenda
misericordia.
C. CXI. De his qui inuiti ad hereticorum ordinationem
trahuntur.
C. CXII. Qui ab heresi ad ecclesiam redeunt, in quo inueniuntur
ordine ex beneficio perseuerent.
C. CXIII. Ordinationes, que symoniace fiunt, diiudicantur
falsae.
C. CXIV. De multiplici genere symoniacorum.
C. CXV. Eternam dampnationem inueniet qui quolibet munere ad sacrum
ordinem accedit.
C. CXVI. Pro ordinationibus nichil omnino accipiatur.
C. CXVII. Nec pretio, nec gratia, uel suplicatione aliqui ad sacros
ordines accedant.
C. CXVIII. Ad episcopalem honorem nullus per ambitum accedat.
C. CXIX. De eodem.
C. CXX. Neque fauore, neque uenalitate ad sacros ordines quisquam
promoueatur.
C. CXXI. Episcopo interueniente Papa quemdam acolitum
ordinauit.
C. CXXII. Quisquis in Romana ecclesia ordinem sacrum acceperit, ab ea
ulterius egredi non poterit.
C. CXXIII. De eodem.
C. CXXIV. Pretio interueniente offitium sacerdotale non
restituatur.
C. CXXV. Sacrilegi sunt iudicandi qui ecclesias non
[C. CXXVI.]
[C. CXXVII.]
[C. CXXVIII.]
[C. CXXIX.]
[C. CXXX.]
QUESTIO II.
C. I. Pro dedicandis ecclesiis nichil exigatur.
C. II. Ab his, qui ad conuersionem accedunt, nichil est exigendum,
nec precio aliquis ad conuersionem est inuitandus.
C. III. De eodem.
C. IV. Ab ordinato non debet aliquid exigi, sed nec uoluntarie oblata
respui oportet.
[C. V.]
C. VI. Qui sumptibus propriis sustentari possunt, ab ecclesia
stipendia non accipiant.
C. VII. Quibus sua sufficiunt alimentis ecclesiae non
sustententur.
C. VIII. Qui sua relinquere non uult sumptibus ecclessiae sustentari
non debet.
C. IX. Qui sua relinquunt, uel pauperibus distribuunt, uel ecclesiae
rebus adiungunt, laudabiliter ecclesiastica dispensant.
C. X. Iuxta meritum laboris sacerdotes clericis ecclesiastica
stipendia distribuant.
QUESTIO III.
C. I. De his, qui sacros ordines munerum acceptione
dispensant.
C. II. De his, qui ecclesias uel ecclesiastica beneficia
uendunt.
C. III. Ab offitio suspendatur episcopus beneficia uel ecclesiastica
offitia uendens.
C. IV. Nec altaria, nec prebendas episcopis uendere licet.
C. V. Quicquid data uel promissa pecunia in sacris ordinibus
acquiritur irritum habeatur.
C. VI.
C. VII. Qui ecclesiastica beneficia emunt, ecclesias quoque emere
probantur.
C. VIII. Quare euangelio non prohibeatur, inuestitura ecclesiae a
laicis fieri.
C. IX. Ministri et seruitores ecclesiae absque ulla uenalitate ab
episcopis ordinentur.
C. X. Qui dona Dei uendunt uel emunt, pariter a Deo
dampnantur.
C. XI. Qui gratiam, quam a Deo accipiunt, non gratis exercent,
uenditores sunt columbarum.
C. XII. Que ex consecratione proueniunt, nemo in suum ius ui uel
munere conuertat.
C. XIII. Symoniaci sunt episcopi, qui decimas et oblationes laicis,
non clericis distribuunt.
C. XIV. Spiritum sanctum uendit, qui decimas pro pecunia
tribuit.
C. XV. Careat honore male acquisito, qui ecclesiastica beneficia per
pecuniam inuenire temptauerit.
QUESTIO IV.
C. I. Alienum crimen nescientem non maculat.
[C. II.]
C. III. De infantibus, qui ab hereticis baptizantur.
C. IV. De eodem.
C. V. Consanguineorum maleficia in nullo clericis obsunt, nisi
conscii fuerint.
[C. VI.]
C. VII. Perfidia parentum filiis obesse non debet.
C. VIII. Non inputantur peccata parentum his, qui ab eis personaliter
diuisi probantur.
C. IX. Ei, qui imitatur, inpietas alterius nocet.
[C. X.]
C. XI. De ecclesia, que pactione consecratur.
[C. XII.]
C. XIII. Inperator Valentinianus Augustus.
QUESTIO V.
C. I. De paruulis, qui cupiditate parentum ecclesias emunt.
C. II. In dignitate seruanda symoniacis misericordia potest inpendi,
si eos uita commendat.
C. III. De quodam, pro quo incuria parentum pecuniam dedit non
episcopo, sed uni principum eius.
QUESTIO VI.
C. I. Nec timore, nec premiis, nec potentum suffragio episcopi
subscribatur electioni.
C. II. Symoniacus est, qui ut eligatur premia largitur.
C. III. Sicut ordinatio, sic electio uel consensus sine uenalitate
debet preferri.
QUESTIO VII.
C. I. Qui redeuntes ab heresi in suis ordinibus recipiantur.
C. II. De his, qui pro muneribus ordinationem faciunt, et qui
redeuntes ab heresi in suis ordinibus recipiuntur.
C. III. De eodem.
C. IV. Qui redeuntes ab hereticis recipi possunt uel qui non.
C. V. In ordine male accepto symoniaci penitentiam agere non
possunt.
C. VI. Pro temporum necessitate apostolicae sedis decreta
temperantur.
C. VII. Cessante necessitate, debet cessare, quod urgebat.
C. VIII. Iterum ordinentur, qui ex Nouatianis ad ecclesiam
redierint.
C. IX. Iuramentum a scismate redeuntium.
C. X. Qui extra ecclesiam baptizati uel rebaptizati fuerint, ad
ecclesiasticam miliciam non admittantur.
C. XI. Rigor canonum pro persona aliquando relaxatur.
C. XII. Canonum decreta pietatis intuitu nonnumquam
relaxantur.
C. XIII. Necessitatis causa quedam in ecclesia tollerantur.
C. XV. Ex dispensatione quedam tollerantur, que rigor canonum
condempnat.
C. XVI. De eodem.
C. XVII. Utilitatis intuitu quedam in ecclesia tollerantur.
C. XVIII. Laicis, qui contra canonum decreta ad episcopatum
promouentur, ex misericordia susceptum offitium relinquitur.
C. XIX. Donatistae et Nouatiani, quamuis reprehensibiliter ordinati,
tamen ex necessitate tollerantur.
C. XX. De eodem.
C. XXI. Redeuntes ab heresi post publicam professionem in suis
ordinibus recipi possunt.
C. XXII. Ab heresi redeuntes heresim et eius auctores publice
detestentur.
C. XXIII. Quando in ecclesia aliqua sint tolleranda.
C. XXIV. Redeuntes ab hereticis sunt reordinandi
C. XXV. De eodem.
[C. XXVI.] Libro 9. Codicis titulo ad legem Iuliam
repetundarum.
C. XXVII. De eodem.
CAUSA II.
QUESTIO I.
C. I. Dampnari non ualet nisi aut conuictus aut sponte confessus.
C. II. De eodem.
C. III. De eodem.
C. IV. De eodem.
C. V. De eodem.
C. VI. Multi per tollerantiam sustinendi sunt, quamuis sententia
diuini iudicii sint condempnati.
C. VII. Nullum reseruetur iudicium, nisi rationabiliter
habitum.
C. VIII. Ultima sententia debet de scripto preferri.
C. IX. De eodem.
C. X. Restituendus est, quem neque confessum, neque conuictum constat
esse eiectum.
C. XI. Antequam causa probetur, aliquis excommunicari non
debet.
C. XII. Incerta et dubia iudicari non possunt.
C. XIII. Nec ex suspicionis arbitrio, nec ante uerum et
C. XIV. Qui ab accusatione prohibeantur, et qui recipiantur.
C. XV. Sine accusatione manifesta iudicantur.
C. XVI. De eodem.
C. XVII. Ordinem iudiciarium manifesta non desiderat causa.
C. XVIII. Quando aliqui sunt corrigendi, quando tollerandi.
C. XIX. Peccatum, quod iudici tantum notum est, ab eo dampnari non
ualet.
C. XX. Sententia non precipitanter ferenda est.
C. XXI. Sine accusatore manifesta ferienda sunt.
QUESTIO II.
C. I. Ante litem contestatam possessori cuncta sunt
restituenda.
C. II. De eodem.
C. III. Nullus debet accusari, dum suis rebus fuerit
expoliatus.
C. IV. Nec conuocari ad sinodum, nec in aliquo iudicari debet
expoliatus.
C. V. De eodem.
C. VI. De eodem.
QUESTIO III.
C. I. De his, qui non probanda obiciunt.
C. II. Si accusator in accusatione defecerit, talionem
recipiat.
C. III. De eodem.
C. IV. De his, qui falsis criminibus aliquem inpetunt.
C. V. Conuicium non est pro accusatione habendum.
C. VI. De eo, qui promissione illectus ab accusatione
desistit.
C. VII. De his, qui accusationem deserunt, ut ecclesiasticos ordines
accipiant.
C. VIII. De eo, quem penitet criminaliter accusasse.
QUESTIO V. *
C. I. Iuramentum a sacerdotibus non est exigendum.
[C. II.]
[C. III.]
C. IV. Si quis presbiter contra laicum, uel laicum contra clericum
querimoniam habet.
C. V. Sacerdos a populo accusatus iuramento innocentiam suam
affirmet.
C. VI. De Leone episcopo, quem B. Gregorius fecit purgationem
prebere.
C. VII. Quod B. Gregorius Mennam episcopum iuramento purgari
fecit.
C. VIII. De Maximo Salonitano episcopo, ut sacramento semet ipsum
expurget.
C. IX. De eodem.
C. X. Qualiter Sixtus semetipsum purgauit.
C. XI. De causa Gillandi presbiteri.
C. XII. De purgatione clericorum, si conuinci non poterunt.
C. XIII. De eodem.
C. XIV. De eodem.
C. XV. Item ex Concilio Triburiensi.
C. XVI. De eodem.
C. XVII. De eodem.
C. XVIII. De Leone qualiter semet ipsum purgauit.
C. XIX. Qualiter sacerdotes purgari debeant.
C. XX. Feruentis aquae et candentis ferri iudicium
[C. XXI.]
C. XXII. In nouo testamento monomachia non recipitur.
C. XXIII. Si furta in monasterio fiant, monachi iudicio se
expurgent.
C. XXIV. Quicumque de adulterio accusatur, probabili
C. XXV. Cum plures de adulterio accusantur, et unus
C. XXVI. Pro singulis missa celebretur, qui de aliquo crimine
accusantur.
QUESTIO IV.
C. I. Quot testibus quisque clericorum conuinci debeat.
C. II. Quot testibus episcopus, uel presbiter uel reliqui
C. III. Episcopi non nisi sub LXXII. testibus condempnandi
sunt.
QUESTIO VI.
C. I. Causae uiciatae remedium appellationis subueniat.
C. II. De eodem.
C. III. De eodem.
C. IV. Quisquis pulsatus fuerit, apostolicam sedem appellet.
C. V. Episcopi grauioribus causis pulsati apostolicam sedem
appellent.
C. VI. Ad Romanam ecclesiam ab omnibus appelletur.
C. VII. Qui a proprio metropolitano se grauari putauerit, maiorem
sedem appellet.
C. VIII. Ad Romanam ecclesiam appelletur ab omnibus quasi ad
matrem.
C. IX. Quociens aliquis appellauerit, audientia sibi non
denegetur.
C. X. Iniuste dampnati restitutionem, et obpressi auxilium a Romana
debent habere ecclesia.
C. XI. De causa appellationis cognoscere non licet nisi ei, ad quem
appellatur.
C. XII. Iudicia appellantium ab eis sunt audienda, ad quos
appellatur.
C. XIII. De Remensi archiepiscopo, qui appellantem Romanam sedem
iudicare ausus est.
C. XIV. Quisque eam obedientiam maioribus exhibeat, quam ab
inferioribus desiderat.
C. XV. Qui grauatur a proprio metropolitano, primatis aut uniuersalis
ecclesiae sedem appellet.
C. XVI. Romanam sedem appellet qui iudicem suspectum habuerit.
C. XVII. De eodem.
C. XVIII. Ante exitum causae per appellationem recedere licet.
C. XIX. Excommunicetur, qui iudicibus suis obtemperare
noluerit.
C. XX. Non denegetur ei appellatio, quem in supplicio sententia
destinauit.
C. XXI. Ante datam sententiam licet alicui appellare.
C. XXII. Post datam sententiam infra quod tempus quisque appellare
debeat.
C. XXIII.
C. XXIV. A quo appellatur ad quem appellatum fuerit dimissoriae
litterae dirigantur.
C. XXV. De his, qui causa dilationis appellant.
C. XXVI. Cum possessor appellat, dum euentus causae dubius est,
possessionis fructus sequestrentur.
C. XXVII. Iniuste appellans omnimodo puniendus est.
C. XXVIII. Infra decem dies appellationis remedium conceditur.
[C. XXIX.]
C. XXX.
C. XXXI. De libellis dimissoriis.
C. XXXII. Excommunicetur catholicus, qui causam suam iudicio
infidelium committit.
C. XXXIII. A quibus iudicibus prouocari non licet.
C. XXXIV. A iudicibus, qui eliguntur communi consensu prouocari
licet.
C. XXXV. Qui de episcoporum iudiciis queruntur, a uicinis episcopis
audiantur, uel ab aliis ex consensu eorum adhibitis.
C. XXXVI.
C. XXXVII. Cum per appellationem sententia soluitur, non debet ei
obesse, qui iniquo animo non iudicauit.
C. XXXVIII. Clericus non deuocetur ad testimonium illius causae,
cuius primum cognitionem suscepit.
C. XXXIX. Non licet appellari ab eis, ad quos prouocatum
fuerit.
C. XL. Appellationem in causa capitali uel status interpositam per
procuratorem exequi non licet.
[C. XLI.]
QUESTIO VII.
C. I. Laici in accusatione episcoporum recipiendi non sunt.
C. II. Laicus clericum non accuset.
C. III. De eodem.
C. IV. Anathematizatus sacerdotes accusare non potest.
C. V. De eodem.
C. VI. Nec clerici in accusatione laicorum, nec laici in accusatione
clericorum sunt recipiendi.
C. VII. De eodem.
C. VIII. Laici clericos accusare non debent.
[C. IX.]
C. X. Minores non debent accusare maiores.
C. XI. De eodem.
C. XII. De eodem.
C. XIII. Oues pastorem suum, nisi a fide exorbitauerit, accusare non
possunt.
C. XIV. Quare laici non audiantur in accusatione episcoporum.
C. XV. Sacerdotes non nisi a uiris idoneis et probatis accusari
possunt.
C. XVI. Communione priuetur, qui primati aduersus episcopum
conqueritur prius, quam eum familiariter conuenerit.
C. XVII. Nisi opinione discussa non audiantur accusatores
episcoporum.
C. XVIII. Maiores natu non accusent qui non sunt rectae fidei et
conuersationis.
C. XIX. Absque duobus uel tribus testibus non recipiatur episcoporum
accusatio.
C. XX. Pro sola conuentione episcopi non submoueatur aliquis a
communione.
C. XXI. Quare subditi prelatos suos reprehendere non possunt.
C. XXII. Non omnes subditi, sed criminosi tantum prohibentur accusare
prelatos.
C. XXIII. Infames hereticos accusare non possunt.
C. XXIV. Christianos accusare uel in eos testificari non possunt qui
fidem acceptam deseruerunt.
C. XXV. Heretici, Iudei uel pagani Christianos accusare non
possunt.
C. XXVI. Hereticus hereticum accusare et contra eum testificari
potest.
C. XXVII. Que publicis documentis probari non possunt tolleranda
sunt.
C. XXVIII. Quem etas, non uita seniorem facit, grauiter increpandus
est.
C. XXIX. Dignitas non facit episcopum, sed uita.
C. XXX. Vita episcopi, non nomen reuerentiam meretur.
C. XXXI. Docti ab indoctis, clerici a laicis quandoque merito
reprehenduntur.
C. XXXII. Qui susceptum offitium non administrat, non est episcopus,
sed canis inpudicus.
C. XXXIII. Maiores et minores non dignitate, sed uita intelligi
oportet.
C. XXXIV. Non episcopi nomen, sed uita maiorem facit.
C. XXXV. Episcopi licet sint pares meritis, gradu tamen dignitatis
differunt.
C. XXXVI. Non in honore, sed in ueritate filius equatur uel
preponitur patri.
C. XXXVII. Equales fuerunt meritis, licet gradu differentes, Petrus
et Paulus.
C. XXXVIII. Qui sacerdotes esse non possunt, sacerdotes accusare non
ualent.
C. XXXIX. Sacerdotes accusare uel in eos testificari non
C. XL. Petrus a fidelibus interrogatus, cur ad gentes intrasset non
ex potestate respondit, sed humiliter rationem reddidit.
C. XLI. Inperiali iudicio Apostolicus emendare promittit,
C. XLII. Redarguendi se licentiam B. Gregorius aliis prestat.
[C. XLIII.] Item.
C. XLIV. Paulus Deaclinae ciuitatis episcopus subditorum accusatione
conuictus deponitur.
C. XLV. Quod subditi prelatos suos accusare possunt.
C. XLVI. Vitam prelatorum subditi nulla simulatione negligant.
C. XLVII. Clerici excessus sui episcopi auribus deferant Romani
Pontificis.
C. XLVIII. De eodem.
C. XLIX. Clerici aut laici sine examinatione ad episcoporum
accusationem non admittantur.
C. L. Quelibet persona episcopos aut alios accusans, monstranda
documentis inferat.
C. LI. Sacerdotes non accusent qui ad eundem ordinem prouehi non
possunt.
C. LII. Nisi inreprehensibiles in maiorum accusatione non
recipiantur.
C. LIII. Monachi sacerdotes accusare uel in eos testificari non
possunt.
C. LIV. Monachi in accusatione non sunt audiendi.
C.LV. Consentire conuincitur, qui cum possit, peruersis negligit
obuiare.
C. LVI. Ecclesiae parum prodesse conuincitur eius uita, qui
destruentibus non resistit.
C. LVII Subditi uicia prelatorum reprehendere studeant.
C. LVIII. Clerici siue electi monachi sint cubicularii
episcopi.
C. LIX. Prauos in sua societate episcopus habere non debet.
C. LX. Viros boni testimonii episcopi semper secum habeant.
QUESTIO VIII.
C. I. Accusatio semper fiat in scriptis.
[C. II.]
C. III. Accusatio semper debet fieri in scriptis.
C. IV. De eodem.
C. V. De eodem.
CAUSA III.
QUESTIO I.
C. I. Expoliatis uel eiectis omnia sunt redintegranda.
C. II. De eodem.
C. III. De eodem.
C. IV. De eodem.
C. V. Non est sacerdos, sed scismaticus, qui fratrum se obsequio
subtrahit.
C. VI. Excommunicentur qui obprobrium et calumpniam inferunt
sacerdotibus.
QUESTIO II.
C. I. Secundum tempus expoliationis conceduntur induciae
restitutionis.
C. II. Dum possessiones uel res episcopi detinentur, aliquid sibi
obici non potest.
C. III. Ante litem contestatam uiolenter ablata restituantur.
C. IV. Deiciantur a clero et infames fiant, qui loca expulsorum
adulterina feditate inuaserunt.
C. V. Induciae sex mensium eiectis uel expoliatis prestantur.
C. VI. Post restitutionem induciae prestandae sunt.
C. VII. De eodem.
C. VIII. Ante restitutionem aliquis ad causam uocari non
debet.
C. IX. Ab administratione remoueatur qui res ecclesiae male uiuendo
dispergit.
QUESTIO III.
C. I. Venienti ad iudicium induciae non negentur.
C. II. Quot mensium induciae episcopis prestandae sint.
C. III. De induciis prestandis.
C. IV. De eodem.
QUESTIO IV.
C. I. Infames eos, qui sunt bonae famae, accusare non possunt.
C. II. Qui legem suam sponte transgreditur, ante suam reuersionem
recte agentes accusare non potest.
C. III. A suo proposito discedentes fiunt infames.
C. IV. Incestuosi non legitime coniuncti sacerdotes uel legitime
coniunctos accusare non possunt.
C. V. Qui non sunt recipiendi in accusatione.
C. VI. De eodem.
C. VII. Anathematizati fideles accusare non possunt.
C. VIII. Clericus, qui episcopum accusauerit, infamis
efficitur.
C. IX. Infames et exules fiant qui episcopos persecuntur.
C. X. Detractores et inimicorum auctores episcopos non
accusent.
C. XI. Infamis uel sacrilegus religiosum Christianum accusare non
potest.
C. XII. Aliud est excommunicatio, aliud anathematizatio.
QUESTIO V.
C. I. Consanguinei uel familiares aduersus extraneos testimonium non
dicant.
C. II. Nuper inimici accusatores uel testes esse non possunt.
C. III. De eodem.
C. IV. Qui non possunt esse accusatores uel testes.
C. V. Ab accusationibus clericorum repellantur, quos leges seculi non
admittunt.
C. VI. Alienigenae, et quos diuinae uoces mortuos appellant,
episcopos accusare non possunt.
C. VII. A clericis repelluntur accusationes, quas leges seculi non
adsciscunt.
C. VIII. Nec seruus, nec libertus, nec infamis episcopos accusare
presumant.
C. IX. Infames, qui ad sortilegos et diuinos concurrunt, nec
accusatores, nec testes esse possunt.
C. X. Suspecti aut gratiosi ad accusationem non admittantur.
C. XI. Qui inimicitiis studet et facile litigat, nec accusator nec
testis esse potest.
C. XII. Familiares, suspecti, de domo prodeuntes, non recipiantur in
accusatione.
C. XIII. Qui inimici uel suspecti sunt, et qui odio quoslibet
insequuntur, ab accusatione remoueantur.
C. XIV. De eodem.
C. XV. Qui inimici sunt, iudices esse non possunt.
QUESTIO VI.
C. I. Ubi crimen admittitur, ibi causa uentiletur.
C. II. Accusatus nonnisi in foro suo audiatur.
C. III. De eodem.
C. IV. Intra prouinciam, et a conprouincialibus tantum causa est
audienda.
C. V. A conprouincialibus accusatus uel iudicatus apostolicam sedem
appellet.
C. VI. De eodem.
C. VII. Conprouinciales et metropolitani episcoporum causam audire,
sed diffinire non possunt.
C. VIII. Ante apostolicam censuram in causis episcoporum non est
diffinitiua sententia ferenda.
C. IX. Preter conscientiam Romani Pontificis nec concilia celebrari,
nec episcopum dampnari oportet.
C. X. Quorumdam depositionem, extra conscientiam Romani Pontificis
factam, pro pace tollerauit ecclesia.
C. XI. Dampnatio iniusta inrita est et in sinodo retractanda.
C. XII. Peregrina iudicia sunt submouenda.
C. XIII. De eodem.
C. XIV. Nulli liceat aliarum prouinciarum iudicium expetere.
C. XV. Absque apostolicae sedis decreto extraneos iudices adire non
possumus.
C. XVI. Super appellationem alterius prouinciae iudices adire non
oportet.
[C. XVII.]
C. XVIII. Ubi crimen admittitur, ibi causa uentiletur.
QUESTIO VII.
C. I. Infames iudices esse non possunt.
[C. II.] In Digestis titulo de postulando.
C. III. Qui aliorum uicia puniunt sua prius corrigere
studeant.
C. IV. Ille de uita alterius iudicet, qui non habet in se ipso quod
puniat.
C. V. Grauatus criminibus aliena iudicare non ualet.
C. VI. Primum nosmetipsos, deinde proximos debemus corrigere.
C. VII. Sacerdos prius sua peccata, deinde aliena detergat.
QUESTIO VIII.
C. I. Episcopus non nisi a pluribus audiatur et iudicetur.
C. II. A quot episcopis audiatur episcopus, qui in reatum
inciderit.
QUESTIO IX.
C. I. Nisi reo presente accusator non audiatur.
C. II. Absente aduersario sententiam ferri non licet.
C. III. Absente reo accusator non audiatur.
C. IV. Que in absentes geruntur omnino euacuentur.
C. V. Non iudicetur qui presentialiter non accusatur uel
conuincitur.
C. VI. De eodem.
C. VII. Idem Damasus ibidem continenter.
C. VIII. De eodem.
C. IX. De eodem.
C. X. Sententia feriatur qui causae suae negligit adesse.
C. XI. Absens nec accusari, nec iudicari potest.
C. XII. Altera parte absente diffinitiua sententia non
feratur.
C. XIII. In absentem non est ferenda sententia.
C. XIV. De eodem.
C. XV. Testes non dicant testimonium, nisi de his, que presentialiter
nouerunt.
C. XVI. Non admittuntur ad testimonium quos non eidem negotio
adfuisse constiterit.
C. XVII. Ad seriem gestorum testis ex suo nichil adiciat.
C. XVIII. Absens nec accusare, nec accusari potest.
C. XIX. Reo absente libellus accusationis frustra offertur.
C. XX. Testes corporaliter prestito sacramento testimonium
dicant.
C. XXI. Accusator et accusatus simul debent adesse.
QUESTIO X.
C. I. Qui in primo capitulo deficit ad cetera non admittatur.
C. II. Qui falsa fratribus obiciunt usque ad exitum non
communicent.
C. III. Qui quod obicit probare non ualet, de cetero ad arguendum non
admittitur, nisi propriam causam ciuilem dumtaxat asserere uoluerit.
QUESTIO XI.
C. I. Accusati, nisi prius se purgauerint, alios accusare non
possunt.
[C. II.]
C. III. De eodem.
[C. IV.]
CAUSA IV.
QUESTIO I.
C. I. Ad accusandum non admittitur qui in excommunicatione
perseuerat.
C. II. Heretici probantur qui scismate uel excommunicatione ab
ecclesia sunt separati.
QUESTIO II. et III.
C. I. Qui ab accusatione repelluntur, aut ad annum XIV. nondum
peruenerunt, testes esse non possunt.
C. II. De eodem.
[C. III.]
QUESTIO IV.
C. I. Accusator, testis uel iudex aliquis simul esse non
potest.
C. II. Quilibet in causa duas personas gerere non ualet.
C. III. Suspicionis incidet in crimen iudex, de cuius domo uel
accusator uel testis producitur.
QUESTIO V.
C. I. Non est a communione suspendendus, qui die statuta ad causam
peruenire non potuit.
QUESTIO VI.
C. I. In ciuili et proprio dumtaxat negotio ad arguendum admittitur,
qui in episcopi accusatione culpabilis inuenitur.
C. II. Propriam causam agere ualet cui accusare non licet.
C. III. In accusatione episcoporum deficiens ciuiliter tantum
experiri poterit.
[C. IV.]
CAUSA V.
QUESTIO I.
C. I. Flagelletur qui scripta in alterius famam probare
neglexerit.
C. II. De eodem.
C. III. Anathematizentur qui famosos libellos in ecclesia
ponunt.
QUESTIO II.
C. I. Vocatio ad sinodum eius, qui inpetitur, in scriptis, et per
spatium fiat congruum.
C. II. Quibus temporum spatiis reus uocetur ad causam.
C. III. Nullius accusatio per scripta suscipiatur.
C. IV. Vi aut timore eiecti, aut suis rebus expoliati, ad sinodum non
euocentur.
QUESTIO III.
C. I. Pro se legatum ad sinodum mittat quem grauis necessitas
premit.
C. II. Criminaliter accusans uel accusatus per se experiatur.
C. III. In omnibus causis, preterquam in criminalibus, episcopi et
sacerdotes pro se aduocatum habeant.
QUESTIO IV.
C. I. Nisi in legitima sinodo episcopus iudicari uel audiri non
debet.
C. II. Episcopus accusatus a duodecim audiatur, finis uero causae ad
apostolicam sedem deferatur.
C. III. In cognitione causarum contentiosi locum non habeant.
QUESTIO V.
C. I. Magis nocet qui crimen celat quam qui amicabiliter
indicat.
C. II. Nec qui parcit est amicus, nec qui uerberat inimicus.
C. III. Non odio habetur, sed diligitur, qui castigatur et
corripitur.
C. IV. Ad accusationem non admittantur aliorum crimina sponte
confitentes.
C. V. De eodem.
QUESTIO VI.
C. I. Puniatur qui aliis falsa intulerit.
C. II. De eodem.
C. III. Qua pena feriatur qui crimen illatum non probat.
C. IV. Ad sanctae communionis ministerium non accedat qui crimen
illatum non probat.
C. V. Qua pena feriendus sit delator.
C. VI. De eodem.
C. VII. De eodem.
C. VIII. A communione coherceatur secularis, uel laicus qui ecclesiam
uel clericum per calumpniam fatigauerit.
CAUSA VI.
QUESTIO I.
C. I. A criminosis sacerdos accusari non permittitur.
C. II. Infames et qui culpis exigentibus ad sacerdotium prouehi non
possunt sacerdotes non accusent.
C. III. Infames sunt qui regnum Dei consequi non ualent.
C. IV. Ante satisfactionem excommunicati ad accusationem non
admittantur.
C. V. Sacerdotes non nisi a coequalibus accusari debent.
C. VI. Qui criminosus fuerit sacerdotes accusare non potest.
C. VII. Deo non placet qui suos seruos accusat.
C. VIII. Populus sacerdotes arguere uel increpare non ualet.
C. IX. De eodem.
C. X. Ne quis de se presumat, linguae malorum ex Die precepto contra
eum excitantur.
C. XI. Ut boni salubriter humilientur, linguae malorum contra eos
insurgunt.
C. XII. Deo recte famulantes persequi non licet.
C. XIII. Subditi prelatos suos accusare non debent.
C. XIV. Bonus nocere non cupit.
C. XV. Raptoribus deteriores episcoporum sunt detractores.
C. XVI. De eodem.
C. XVII. Que personae infames habeantur.
C. XVIII. Infamis efficitur qui sciens deierare presumit.
C. XIX. Accusatores et personas, quas leges seculi non admittunt,
ecclesiasticae quoque repellunt.
[C. XX.]
C. XXI. Dubium est, an sciens auarus, an nesciens hereticus grauius
peccet.
[XXII.]
[C. XXIII.]
QUESTIO II.
C. I. Episcopus, crimen alicui obiciens, in sinodo probet quod
obicit.
C. II. Episcopus non proferat quod probare non potest.
C. III. De episcopo, qui sibi soli dicit aliquem suum crimen fuisse
confessum.
QUESTIO III.
C. I. Alterius parrochianum alicui iudicare non licet.
C. II. Quot ciuitates unaqueque prouincia habeat.
C. III. Non aliorum, sed primatis sui iudicio quisque se subiciat
episcopus.
C. IV. Quando episcopus parrochianum alterius excommunicare
ualet.
C. V. De eodem.
QUESTIO IV.
C. I. A quo sit ferenda sententia, quando conprouinciales episcopi
discordant.
C. II. Quando electi iudices inter se de sententia discordes
extiterint, de uicina prouincia archiepiscopus aduocetur.
C. III. Primati deferantur negotia, que metropolitanus explicare non
ualet.
C. IV. De eodem.
C. V. Episcopus, qui ab episcopis suae prouinciae consonam sententiam
reportauerit, ab aliis iudicari non poterit.
C. VI. Semel difinitum retractari non licet, nisi ubi maior
auctoritas fuerit.
C. VII. In renouatione iudicii memoria B. Petri est habenda.
QUESTIO V.
C. I. Onus probationis reo non incumbit.
[C. II.].
CAUSA VII.
QUESTIO I.
C. I. Pro molesti corporis suo honore non priuetur episcopus.
C. II. Flagellatis a Domino afflictio addi non debet.
C. III. Infirmitatis causa loco suo quis priuari non debet.
C. IV. Pro infirmitate uel egritudine pontifices non sunt abiciendi,
nec in eorum loco alii substituendi.
C. V. Viuente episcopo alius sibi succedere non ualet.
C. VI. Non est episcopus qui in locum irrepserit uiuentis.
C. VII. Non est in ecclesia qui cum episcopo pacem non habet.
C. VIII. Suo iure quis cedere non debet.
C. IX. Perditionem sibi adquirunt qui ab episcopis recedentes
unitatem ecclesiae scindunt.
C. X. Non est defendendus qui uiuentis locum inuadit.
C. XI. Non licet episcopo ecclesiam suam dimittere.
C. XII. Augustinus non tam successit quam accessit.
C. XIII. Episcopo grauato infirmitate alius subrogari potest.
C. XIV. De eodem.
C. XV. Quisque sacrificans sacerdotem sibi uicinum habeat, qui cepta
sacramenta expleat, si ei aliqua necessitas ingruerit.
C. XVI. Si sacerdos necessitate preoccupatus fuerit, cepta sacramenta
per alium expleantur.
C. XVII. Senectute grauato coadiutor est dandus, qui morienti
succedat.
C. XVIII. Non successor, sed coadiutor uiuenti episcopo datur.
C. XIX. Episcopus uel quilibet clericus relicta sua ecclesia non
debet ad aliam transire.
C. XX. In monasterio deputetur episcopus, qui in ecclesia sua
residere contempnit.
C. XXI. Episcoporum nulli conceditur principalem cathedram
relinquere, et ad alium ecclesiam se conferre.
C. XXII. Intercessori cathedram, cui datus est, tenere non
licet.
C. XXIII. Excommunicentur clerici, qui relicta sua ecclesia ad eam
redire noluerint.
C. XXIV. De eodem.
C. XXV. Non licet episcopo ecclesiam suam relinquere et ad aliam
transire.
C. XXVI. De eodem.
C. XXVII. Alienae plebes ab episcopo non usurpentur.
C. XXVIII. Alienos clericos ordinare uel altaria consecrare episcopo
non licet.
C. XXIX. Diebus solempnibus clericus ecclesiae suae deesse non
debet.
C. XXX. Remouendus est episcopus ab ecclesia, cui inrepserit et ad
suam redire cogendus.
C. XXXI. Qui alienam cathedram appetit, ab ea expulsus etiam propria
careat.
C. XXXII. Qui contemptu minoris ad maiorem aspirat utraque careat
ecclesia.
C. XXXIII. Deiciatur a clero qui muneribus ecclesiam adquirere
temptat.
C. XXXIV. Necessitatis uel utilitatis causa episcoporum mutaciones
fieri possunt.
C. XXXV. Causa necessitatis mutaciones episcoporum fieri
possunt.
C. XXXVI. Christum negare conuincitur qui necessitatem patientibus
misericordiam non inpendit.
C. XXXVII. Non ambicione, sed sinodali auctoritate de ecclesia ad
ecclesiam episcopus transeat.
C. XXXVIII.
C. XXXIX. Ecclesia unius episcopi ab alio disponi non debet.
C. XL. Deponatur qui locum alterius inuadere non timet.
C. XLI. In una ecclesia duo prelati esse non debent.
C. XLII. Qui metu hostilitatis ad alium locum transierit postea ad
suam ecclesiam redire oportet.
C. XLIII. De sacerdotibus, qui relictis ecclesiis suis ad alias
migrarunt.
C. XLIV. Necessitate temporis episcopalium sedium mutaciones fieri
possunt.
C. XLV. Episcopus, qui causa humilitatis monachus efficitur, ad
pontificatum redire non ualet.
C. XLVI. Pro infestationibus malorum non licet episcopo susceptum
gregem relinquere.
C. XLVII. In persecutionibus episcopus ecclesiam suam non
deserat.
C. XLVIII. Non est reprobatio, sed uirtutis probatio bonorum
aduersitas.
C. XLIX. Quando liceat prelatis subditos deserere, uel non.
QUESTIO II.
C. I. De quodam presbitero, qui caduco morbo laborabat.
C. II. A regimine ecclesiae suspendatur qui in terram frequenter
eliditur.
CAUSA VIII.
QUESTIO I.
C. I. Quod Petrus sibi adiutores asciuit Linum et Cletum.
[PALEA C. II.
C. III. Episcopus successorem sibi constituere non debet.
C. IV. De eodem.
C. V. De eodem.
C. VI. De eodem.
C. VII. De eodem.
C. VIII. Qui sibi et ecclesiae prodest utroque pede calciatus
intelligitur.
C. IX. Locus regiminis sicut desiderantibus est negandus, ita
fugientibus est offerendus.
C. X. Locus deiectionis in uoto, dignitatis semper fit in
necessitate.
C. XI. Qui preesse, non prodesse desiderat, non debet
episcopari.
C. XII. Pro ingenio discentium doctor moderetur uerba
doctrinae.
C. XIII. Qui omnibus preest singulos releuare contendat.
C. XIV. Contra Christum faciunt qui gratiae, non meritis gradum
ecclesiasticum tribuunt.
C. XV. Ad sacerdotium non eligatur, nisi qui ceteris et sanctior et
doctior habeatur.
C. XVI. Populi gubernatio diuina electione prestetur.
C. XVII. Non ex fauore, sed ex iudicio debet uenire electio.
C. XVIII. Non ex arbitrio Dei aliquando datur princeps
ecclesiae.
C. XIX. Non sunt filii, sed mercenarii, qui honores ab hominibus
appetunt.
C. XX. Ex electione non preficiuntur episcopi, sed
conprobantur.
C. XXI. Pro gradu sui offitii quemque meliorem esse oportet.
C. XXII. Populus iudicabit episcopum sua offitia non agentem.
C. XXIII. Qui clericos suos non corrigit populum corrigere non
ualet.
C. XXIV. Episcopo ad salutem non sufficit moribus et uita populo
adequari.
QUESTIO II.
C. I. In electione episcopi nec munerum datio, nec aliquorum
patrocinia conualescant.
C. II. In electione antistitis communi utilitati, non suo lucro
quisque prospiciat.
QUESTIO III.
C. I. Qui in episcopum eligitur de rebus ecclesiasticis aliquam
securitatem nulli facit.
C. II. Post electionem pro indempnitate ecclesiae licet electo
iuramentum prestare.
QUESTIO IV.
C. I. Ante tempus sententiae non licet clericis ab episcopo suo
discedere.
QUESTIO V.
C. I. A sede sancta apostolica uocatus episcopus ad domum non
reuertatur, nisi purgatus et apostolicis litteris instructus.
CAUSA IX.
QUESTIO I.
C. I. Non potest appellari consecratio, que fit ab
excommunicatis.
[PALEA C. II.
[PALEA C. III.
C. IV. Ordinationes ab excommunicatis non symoniace factae ex
misericordia tollerantur.
C. V. Qui nominatim excommunicati sunt, et qui aliorum sedes
inuadunt, alios ordinare non possunt.
C. VI. Irrita sit electio, quae non a catholicis facta
probatur.
QUESTIO II.
C. I. Alterius ecclesiae parrochianum nullus iudicare presumat uel
excommunicare.
PALEA. C. II.
C. III. In alterius ecclesia, nisi eo uocante, nulli aliquid agere
licet.
C. IV. De eodem.
C. V. De eodem.
C. VI. Ad ordinationem clericorum uel ecclesiarum alterius episcopi,
nisi ab eodem inuitatus, non accedat episcopus.
C. VII. Ad ordinationem ecclesiae, que sibi conmissa non fuerit,
minime accedat episcopus.
C. VIII. Non accedant episcopi ad ecclesias, que sunt extra earum
diocesim.
C. IX. De eodem.
C. X. Clerici ab episcopo alterius parrochiae ordinati a proprio in
suis ordinibus recipi possunt.
QUESTIO III.
C. I. Nec episcopi sine metropolitani consensu, nec ille sine eorum
consensu aliquid agere debet.
C. II. Sine metropolitani conscientia extra suam diocesim nichil agat
episcopus.
C. III. Metropolitanus constituat yconomos, quos episcopus habere
neglexerit.
C. IV. Metropolitanus sine episcoporum presentia alicuius eorum non
audiat causas.
C. V. De eodem.
C. VI. De eodem.
C. VII. De eodem.
C. VIII. In suffraganei parrochia nichil absque eius consilio
metropolitanus agat.
C. IX. De eodem.
C. X. Apostolicae sedis iudicium a nemine est retractandum.
C. XI. Ab aliis dampnatos uel excommunicatos apostolica soluit
auctoritas.
C. XII. De eodem.
C. XIII. Prima sedes nullius iudicio subiaceat.
C. XIV. De eodem.
C. XV. De eodem.
C. XVI. De eodem.
C. XVII. De eodem.
[C. XVIII.]
C. XIX. De eodem.
C. XX. Cuiuslibet ecclesiae clericos Papa ualet ordinare.
C. XXI. De eodem.
CAUSA X.
QUESTIO I.
C. I. Basilica, que consecratur, a diocesiana lege non
segregetur.
C. II. Ecclesiae cum dotibus suis in episcopi potestate
consistant.
C. III. Ecclesiae et omnia iura earum ad episcopi ordinationem
pertinent.
C. IV. Unaqueque parrochia episcopi prouisione regatur.
C. V. Iudicio et potestate episcopi res ecclesiasticae
gubernentur.
C. VI. Basilicarum conditores in rebus ecclesiarum nullam se
potestatem habere cognoscant.
C. VII. De eodem.
C. VIII. De his, que altario offeruntur, medietatem sibi episcopus
uendicet.
C. IX. De episcopis, qui diocesim suam uisitare contempnunt et ad
redimendas mansiones, que uisitantibus debentur, clericos cogunt.
C. X. Annuis uicibus ecclesiae ab episcopis uisitentur.
C. XI. Inualitudine grauatus episcopus uisitationis offitium aliis
conmittat.
C. XII. Que uisitantes episcopi a clericis suis exquirere
debent.
C. XIII. Oblationes ecclesiae laicis usurpare non licet.
C. XIV. Minime auferantur a laicis oblationes altaribus uel crucibus
factae.
C. XV. Ecclesiarum oblationes sub laicorum dominio non
detineantur.
QUESTIO II.
C. I. Res ecclesiae aliquo modo alienare episcopis non licet.
[C. II.]
[PALEA. C. III.
C. IV. Ecclesiasticarum rerum precariae qualiter fieri
debeant.
C. V. De eodem.
C. VI. De eodem.
C. VII. Res ecclesiae dispensandi potestatem habeat episcopus.
C. VIII. De episcopo, qui nulla necessitate res ecclesiae
uendit.
QUESTIO III.
C. I. Preter honorem cathedratici nichil per dioceses exigat
episcopus.
C. II. Basilicarum reparationi proficiat tertia pars, quam accipere
consueuerat episcopus.
C. III. Non accipiant episcopi tertiam, nisi dirutas ecclesias
reparare uoluerint.
C. IV. De eodem.
C. V. Baptizandis numerus non inponatur, nec cathedraticum ultra
morem uetustum exigatur.
C. VI. Ultra morem antiquum a parrochianis presbiteris nichil
episcopi exigant.
C. VII. A parrochianis stipendia non nisi cum karitate episcopi
exigant.
C. VIII. Ultra duos solidos a parrochianis ecclesiis episcopus non
presumat accipere.
C. IX. Sacerdotes ab episcopis suis ultra modum non grauentur.
C. X. Secundum loci mediocritatem episcopis conuiuia parentur.
CAUSA XI.
QUESTIO I.
C. I. Apud secularem iudicem nullus clericus conueniatur.
[PALEA. C. II.
C. III. De eodem.
C. IV. Ab eis quisque iudicandus est, quos sibi iudices
elegerit.
C. V. Ad secularia iudicia nullus clericus est pertrahendus.
C. VI. De eodem.
C. VII. De eodem.
C. VIII. Neque pro ciuili, neque pro criminali causa episcopus apud
ciuilem iudicem producatur.
C. IX. Quilibet clericus non est in publico examinandus.
C. X. Clericus ad ciuilem iudicem clericum producens anathema
sit.
C. XI. Proprio priuetur honore publici iudicii cognitionem ab
inperatore postulans.
C. XII. A seculari iudice clericus non est audiendus.
C. XIII. Non nisi ad episcoporum iudicium clericus deuocetur.
C. XIV. Ante ciuilem iudicem sacerdotes non accusentur.
C. XV. Actor forum rei sequatur.
C. XVI. De eodem.
C. XVII. Episcopo non permittente apud secularem iudicem clericus
pulsari non debet.
C. XVIII. Clericus suo inobediens episcopo depositus curiae
tradatur.
C. XIX. Principalis coherceat auctoritas qui plebem inuasam deserere
noluerit.
C. XX. A principibus corrigantur quos ecclesia corrigere non
ualet.
C. XXI. Proprium gradum amittant clerici coniurantes uel
conspirantes.
C. XXII. Clerici conspirantes proprio gradu amisso retrudantur in
carcerem ceteri excommunicentur.
C. XXIII. Clerici aut monachi coniurantes proprio priuentur
honore.
C. XXIV. De eodem.
C. XXV. De eodem.
C. XXVI. Inter clericos et laicos causae exortae ab episcopis
audiantur.
C. XXVII. Imperatori tributum denegare ecclesia non debet. Item
Ambrosius contra Auxentium. [in oratione de
C. XXVIII. Potestatibus tributa non sunt deneganda.
C. XXIX. De secularibus negotiis episcopus cognoscere non
debet.
C. XXX. In his, que ad communis uitae usum pertinent, laici sibi
inuicem operam dent.
C. XXXI. Qui episcopo insidiatur semotus a clero curiae
tradatur.
C. XXXII. Apud presbiteros iudicentur fratres.
C. XXXIII. Nullus clericus propter aliquam causam intret
curiam.
C. XXXIV. Ecclesiasticum, non forense iudicium penitens
expetat.
C. XXXV. Cuicumque liceat sacrosanctae sedis antistitis iudicium
eligere.
[C. XXXVI.]
[C. XXXVII.]
C. XXXVIII. Presbiter apud episcopum tantum iudicari debet.
C. XXXIX. Clericus clericum ad publica iudicia non pertrahat.
C. XL. A laicis iudicibus clerici non sunt obprimendi.
C. XLI. Sacerdotes a regibus sunt honorandi, non iudicandi.
C. XLII. Qua pena feriatur clericus clericum ad secularia iudicia
pertrahens.
C. XLIII. Clericus apud ciuilem iudicem iudicari non debet.
C. XLIV. Clericus non accusetur, nisi ante ecclesiasticum
iudicem.
C. XLV. Qui cum clerico litigium habet episcopum ipsius adeat.
C. XLVI. Clericus aduersus clericum negotium habens secularia iudicia
non exerceat.
C. XLVII. Item ex Concilio Agatensi, c. 32.
C. XLVIII. Non nisi in foro suo clericus audiatur.
C. XLIX. De eodem.
C. L. In nullam personam transferatur res in litigio posita ante
cognitionis euentum.
QUESTIO II.
QUESTIO III.
C. I. Gregi timenda est sententia pastoris.
C. II. A suo episcopo excommunicatus non est ab alio
recipiendus.
C. III. Excommunicationis sententiam meretur qui excommunicatis
communicat.
C. IV. De eodem.
C. V. De eodem.
C. VI. De his, qui dampnati a sinodo sacra misteria
contingunt.
C. VII. Sine spe sit reconciliationis qui communicare presumit
excommunicatis.
C. VIII. De episcopis, qui innocentes aut minimis causis culpabiles
excommunicant.
C. IX. De his, qui tempore excommunicationis suae communicare
presumunt.
C. X. Deponantur episcopi, qui excommunicatis communicant.
C. XI. Clerici et laici, qui non obediunt episcopis, infames
efficiuntur.
C. XII. In Christum peccat qui ueritatis doctorem contristat.
C. XIII. Simulata uirtutum affectione non denegetur obedientia
episcopo.
C. XIV. Episcopo non obediens demonum ore decerpitur.
C. XV. Quibus Papa est inimicus, his nec loqui debemus.
C. XVI. Excommunicatus est qui excommunicatis communicat.
C. XVII. De eodem.
C. XVIII. De eodem.
C. XIX. De eodem.
C. XX. Excommunicatorum nomina uicinis omnibus palam et publice
annuncientur.
C. XXI. Duobus modis aliquis sathanae traditur.
C. XXII. Mali a bonis penitus separari non possunt.
C. XXIII. Porcis et canibus sancta non sunt committenda.
C. XXIV. Cum pagano comedere, sed cum excommunicato minime
licet.
C. XXV. Communicare non licet his, qui excommunicatis
communicant.
C. XXVI. Nullus clericorum uel laicorum ad domum excommunicati
accedat.
C. XXVII. Sententia pastoris timenda est, licet iniuste liget.
C. XXVIII. Excommunicationis contrahit penam qui excommunicatis
communicat.
C. XXIX. De eodem.
C. XXX. Qui sententiam episcopi putat esse iniustam recurrat ad
sinodum.
C. XXXI. Vincula ecclesiastica non sunt contempnenda.
C. XXXII. Sathanae traditur qui ab ecclesia excommunicatur.
[C. XXXIII.] Idem super Iohannem.
C. XXXIV. Vicini episcopi audiant eos, qui de iudiciis episcoporum
suorum queruntur.
C. XXXV. Iniusta episcoporum dampnatio irrita esse censetur.
C. XXXVI. Qui suae causae adesse et innocentiam suam asserere
uoluerit, intra annum hoc faciat excommunicationis.
C. XXXVII. Audientiam sibi negat qui excommunicationis suae causam
agere intra annum dissimulat.
[PALEA. C. XXXVIII.
C. XXXIX. Tardius recipiatur ad ueniam qui sacerdote iubente de
ecclesia contempnit exire.
C. XL. A successore soluatur qui post mortem episcopi remanet
ligatus.
C. XLI. Quibus exigentibus culpis aliquis sit communione
priuandus.
C. XLII. Pro paruis et leuibus causis nullus communione
priuetur.
C. XLIII. Pro his tribus criminibus quilibet communione
priuetur.
C. XLIV Sententia pastoris reum uel innocentem non constituit uel
facit.
C. XLV. De eodem.
C. XLVI. Non est petenda solutio, cum iniqua fertur sententia.
C. XLVII. Deus non nocet, nec noceri patitur aliquem iniuste.
C. XLVIII. Iniusta uincula disrumpit iustitia.
C. XLIX. Temeritas iudicandi non ei, qui iudicatur, sed iudici
nocet.
C. L. Non obest homini iniusta sententia.
[C. LI.]
C. LII. Quos conscientia iustificat, aliorum maledicta non
timeant.
C. LIII. Frustra aspernatur ab homine quem Deus iustificat.
[C. LIV.]
C. LV. Non hominum linguas, sed conscientias curare debemus.
C. LVI. Conscientia nobis, fama proximis necessaria est.
C. LVII. Apud Deum maledicitur qui moribus dissonam profert
sententiam.
C. LVIII. Christum uiolat qui sanctum non sanctum, uel non sanctum
sanctum esse crediderit.
C. LIX. Eternae dampnationis inueniet penam qui bonos malos, et malos
bonos dixerit.
C. LX. Ligandi uel soluendi potestate se priuat qui hanc iniuste
exercet.
C. LXI. De eodem.
C. LXII. Non est uera presidentis absolutio, nisi sequatur arbitrium
interni iudicis.
C. LXIII. Priuilegio meretur exui qui eodem abutitur.
C. LXIV. In quem canonica non fertur sententia, penam non debet ferre
canonicam.
C. LXV. Qui dampnatur a sinodo quomodo in secunda innocens
reparetur.
C. LXVI. Sententia iustitiae non est pro premiis ferenda.
C. LXVII. In prepositorum operibus totum sibi ratio uendicet.
C. LXVIII. Grauiter delinquit qui ex ira sententiam profert.
C. LXIX. Ratio debet corrigere quod furore promulgatum est.
C. LXX. In dictandis sententiis rectores nullo furore
ducantur.
C. LXXI. Iustum iudicium uendi non potest.
C. LXXII. De eodem.
C. LXXIII. Non recipiantur ab aliis qui suorum episcoporum contrahunt
offensas.
C. LXXIV. Res dubia non diffiniatur certa sententia.
C. LXXV. Non credantur que certis iudiciis non demonstrantur.
C. LXXVI. Ante, quam examinentur, aliqui non iudicentur.
C. LXXVII. Qui falsum de alio profert, et qui crimina credit, uterque
reus est.
C. LXXVIII. Quot modis humanum iudicium peruertitur.
C. LXXIX. De his, qui aliquo modo iudicium peruertunt.
C. LXXX. De his, qui metu potestatis ueritatem occultant.
C. LXXXI. De eodem. Item.
[C. LXXXII.]
C. LXXXIII. Qui falsum testimonium dicunt, et ueritatem pro pecunia
negant, sceleris Iudae participes fiunt.
C. LXXXIV. Christum negat qui peruersis socium se facit.
C. LXXXV. Qui Christianum se negat Christum negare
conuincitur.
C. LXXXVI. Veritatem prodit non solum qui pro ueritate mendacium
loquitur, sed etiam qui ueritatem non libere predicat.
C. LXXXVII. Iniuste aliquem anathematizans sibi, non alii
nocet.
C. LXXXVIII. Cuius uita offitio non congruit, alios ligatus
soluit.
C. LXXXIX. Viribus caret sententia iniuste prolata.
C. XC. Premium meretur qui iniuste maledicitur.
C. XCI. Non est obediendum episcopo, qui pro hereticis missam canere
iubet.
C. XCII. Preceptis non obedire multociens expedit.
C. XCIII. De eodem.
C. XCIV. Non sunt audiendi qui contra Deum aliquid iubent.
C. XCV. Non iubet aliquid iniustum qui Deum timere probatur.
C. XCVI. Et qui peccat, et qui peccanti consentit uterque
dampnatur.
C. XCVII. De eodem.
[C. XCVIII.]
C. XCIX. Per obedientiam bonum deserere, numquam malum facere
licet.
C. C. Apud Deum maledicitur qui peccantibus consentit.
C. CI. Non est obediendum quod contra Deum precipitur.
C. CII. De his, qui cum excommunicatis communicant.
C. CIII. De his, qui sine culpa excommunicatis communicant.
C. CIV. De Bonifatio, qui excommunicatis et pseudoepiscopis se non
communicaturum iurauit.
C. CV. Excommunicatis non communicat qui eis animo non
consentit.
C. CVI. Modus et forma excommunicationis.
C. CVII. De eodem.
C. CVIII. Modus reconciliationis excommunicatorum.
C. CIX. Que sit penitencia sacerdotum, qui excommunicati sacrum
ministerium presumunt.
C. CX. Pro modo peccati puniantur qui excommunicatis
communicant.
CAUSA XII.
QUESTIO I.
C. I. Inpuberes et adolescentes, in uno conclaui manentes,
probatissimo seniori deputentur.
C. II. Omnibus clericis communis est uita seruanda.
C. III. Iuxta ecclesiam clericorum claustra constituantur.
C. IV. In atrio ecclesiae nisi clericorum edificia minime
ponantur.
C. V. Clericus nichil seculare possideat.
C. VI. Nichil preter Deum habeat qui in eius sortem eligitur.
C. VII. Clericis et Deo deuotis nec causas agere, nec aliquid
proprium habere licet.
C. VIII. Clerici nichil possideant proprium.
C. IX. Clericis omnia communia esse debent.
C. X. De eodem.
C. XI. Non licet aliquid habere his, qui suis renunciant et
communiter uiuere spondent.
C. XII. De eodem.
C. XIII. Ecclesiarum prepositi rerum earundem dispensatores
efficiuntur.
C. XIV. Diaconi uel quelibet religiosae personae regularem uitam
ducere cogantur.
C. XV. Quare in primitiua ecclesia predia uendebantur.
C. XVI. Quare predia fidelium hodie ab ecclesia non
alienentur.
[C. XVII.]
C. XVIII. Clericatus non tollitur eis, qui uolunt habere aliquid
proprium.
C. XIX. De rebus propriis uel acquisitis episcopi heredibus suis
reliquant.
C. XX. De eodem.
C. XXI. De eodem.
C. XXII. Ex rebus ecclesiae, si episcopus indiget, sibi et suis
necessaria sumat.
C. XXIII. Res ecclesiasticas episcopus dispenset.
C. XXIV. Res ecclesiae sint in episcopi potestate.
C. XXV. De his, qui tam infirmi sunt, quod rebus suis renunciare non
possunt.
C. XXVI. Res ecclesiae quasi communes episcopus dispenset.
C. XXVII. Non liceat episcopo res ecclesiarum in proprios usus
conuertere.
C. XXVIII. De eodem.
QUESTIO II.
C. I. Ecclesiae pecuniam auferens uelut homicida dampnatur.
C. II. Quicquid de sacratis uasis uel ministeriis a quolibet clero
usurpatum fuerit, ecclesiae restituatur.
C. III. Quicquid Domino consecratur ad ius pertinet
sacerdotum.
C. IV. Excommunicationi subiaceat qui ecclesiastica predia
inuadit.
C. V. Sacrilegii crimen incurrit qui predia ecclesiastica
uexat.
C. VI. De eodem.
C. VII. In quadruplum restituat qui res inuadit ecclesiae.
C. VIII. Pro tenore secularium legum puniantur inuasores
ecclesiasticarum rerum.
[C. IX.]
C. X. Ecclesiae rem subripiens in undecuplum restituat quod
abstulit.
C. XI. Sine augmento sibi ablata ecclesiam recipere oportet.
C. XII. Non sunt alienanda in episcopatu adquisita.
C. XIII. Vasa sacra, nisi pro redemptione captiuorum non sunt
alienanda.
C. XIV. Pro redemptione captiuorum uasa sacra non prohibentur
alienari.
C. XV. Res ecclesiae licite inpenduntur pro captiuorum
redemptione.
C. XVI. Res desolatae ecclesiae non preponantur captiuis.
C. XVII. Inuasoribus rerum ecclesiasticarum que penitencia sit
inponenda.
C. XVIII. Res ecclesiae episcopus alienare uel usurpare non
presumat.
C. XIX. Episcopo uel abbati res ecclesiae alienare non licet.
C. XX. Predia ecclesiae Papae alienare non licet.
C. XXI. Qui res ecclesiasticas uendit ad altare non audeat
accedere.
C. XXII. Excommunicentur qui auctoritate principum res inuadunt
ecclesiae.
C. XXIII. De rebus ecclesiae non est alienandum aliquid.
C. XXIV. Diuini muneris participatione priuetur qui ecclesiastica
priuilegia calcat.
C. XXV. De eodem.
C. XXVI. Reddituum et oblationum duae portiones clericis
conmittantur.
C. XXVII. De oblationibus fidelium quot portiones fiant, et que cui
proueniat.
C. XXVIII. Oblationum et reddituum ecclesiarum tres portiones
presbitero dispensandae credantur.
C. XXIX. De redditibus ecclesiae etiam nouiter adquisitis quarta pars
clericis erogetur.
C. XXX. De stipendio ecclesiae quatuor debent fieri portiones.
C. XXXI. De eodem.
C. XXXII. Omnes presbiteri secundum iussionem episcopi res ecclesiae
dispensare studeant.
C. XXXIII. De clericis, qui documenta ecclesiae subprimunt aut
aduersariis tradunt.
C. XXXIV. Episcopus heredes non habens non alium quam ecclesiam sibi
heredem instituat.
C. XXXV. Qui in clero constituti sunt de rebus ecclesiae nichil
alienare presumant.
C. XXXVI. De possessione ecclesiastici iuris quicquid a presbitero
distrahitur, inane habeatur et uacuum.
C. XXXVII. Alienationes factae ab intrusis et ordinationes sine
consensu clericorum irritae sunt.
C. XXXVIII. Episcopo defuncto, uel adhuc in supremis agente, de rebus
eius nichil est usurpandum.
C. XXXIX. Episcopi, qui nichil ecclesiae conferunt, famulos eius
libertati non donent.
C. XL. De clericis, qui documenta ecclesiae subprimunt, aut negant,
aut aliis dampnabiliter tradunt.
C. XLI. Ministris ecclesiae de rebus eiusdem absque episcopi permissu
alienare nichil licet.
C. XLII. De rebus ecclesiae, que absente episcopo distrahuntur, ad
ius ecclesiasticum reuocentur.
C. XLIII. Post mortem episcopi res ad eum pertinentes clerici non
rapiant.
C. XLIV. Rescindantur precariae et commutationes ab inuasoribus
factae.
C. XLV. Pro labore inuentarii nichil accipiant yconomi de rebus
ecclesiae.
C. XLVI. Excommunicentur laici, qui morientium clericorum audent bona
diripere.
C. XLVII. De eodem.
C. XLVIII. Res episcopi morientis metropolitano non licet
inuadere.
C. XLIX. Aliena ecclesiae non licet inuadere.
C. L. Nisi causa necessitatis nec episcopo liceat rem ecclesiae
usurpare.
C. LI. Nec presbiteri episcopis ignorantibus, nec episcopi ignorante
concilio rem ecclesiae uendant.
C. LII. Nisi ut meliora prospiciat, rem ecclesiae distrahere non
licet episcopo.
[C. LIII.]
C. LIV. Alienentur fugitiui, qui teneri non possunt.
C. LV. Item ex Concilio apud Tansiacum c. 2.
C. LVI. Alienatio de rebus ecclesiae quomodo rata esse
poterit.
C. LVII. De eodem.
C. LVIII. De episcopo, qui non retento patrocinio seruos ecclesiae
manumittit.
[C. LIX.]
[C. LX.]
C. LXI. De libertis ecclesiae, qui ab eius patrocinio
discedunt.
C. LXII. Reuocentur in seruitutem ecclesiarum liberti, qui contra eas
superbiunt.
C. LXIII. A patrocinio non discedant ecclesiae liberti ad sacros
ordines promoti.
C. LXIV. Professionem suae conditionis liberti ecclesiae
faciant.
C. LXV. Nec liberti, nec eorum posteri a patrocinio discedant
ecclesiae.
C. LXVI. Que de rebus ecclesiae in remuneratione obsequii prestantur
rata permanebunt.
C. LXVII. Serui ecclesiarum in eorum dominium transferri possunt, qui
ecclesiasticis deseruiunt utilitatibus.
C. LXVIII. Miserationis et pietatis intuitu serui ecclesiarum possunt
manumitti.
C. LXIX. Serui ecclesiarum publicis angariis non fatigentur.
C. LXX. Res sacrae quibus ex causis alienari debeant.
C. LXXI. Non parietes ornare templi, sed pauperibus prouidere gloria
episcopi est.
C. LXXII. Qui beneficium ab ecclesia accepit, eius professionem
nomine precariae faciat.
C. LXXIII. Licet religionis intuitu res ecclesiae alienare.
C. LXXIV. Non ultra quinquagesimam partem rerum ecclesiae monasterio,
quod construit, episcopo licet conferre.
C. LXXV. Iure proprietatis res ecclesiae monasteriorum edificiis
tradere licet.
QUESTIO III.
C. I. De his qui, primum nichil habentes, tempore suae
administrationis aliqua adquirunt.
C. II. De ministris, qui nulla ecclesiae occasione, sed utilitate sui
aliqua adquirunt.
C. III. De pontificibus, quibus ab extraneis uel cum ecclesia, uel
sequestratim aliquid dimittitur.
C. IV. Episcopus tertiam partem sibi debitam ecclesiae relinquere
poterit.
QUESTIO IV.
C. I. De his, qui de suis et ecclesiae rebus aliqua adquisisse
noscuntur.
C. II. Resarciantur detrimenta sacerdoti uel ecclesiae, que alterius
occasione alter senserit.
C. III. De hiis, que sacerdotes emunt, ad ecclesiae nomen faciant
scripturam.
QUESTIO V.
C. I. Quomodo de rebus ecclesiae sacerdotibus testari liceat.
C. II. De eodem.
C. III. Que monasteriis ab episcopo conferuntur reuocari non
debent.
C. IV. Que ante suam ordinationem, uel post, hereditaria successione
quesiuit episcopus, cui uult derelinquat.
C. V. Quomodo possint esse rata que de ecclesiae proprietate
testamento legantur.
C. VI. Episcopo intestato ecclesia succedat ex integro.
C. VII. De eodem.
CAUSA XIII.
QUESTIO I.
C. I. Singuli sacerdotes proprios debent habere ecclesias.
QUESTIO II.
C. I. Que triginta annis ab episcopis possidentur iure ab eis
uendicantur.
C. II. In sepulcro parentum filii sunt collocandi.
[C. III.]
C. IV. Ultima uoluntas defuncti seruari debet. Ultima uoluntas
defuncti modis omnibus conseruetur.
C. V. Seruus testamentum facere non potest.
C. VI. Ubi quisque eligere sepulturam sibi debet.
C. VII. Propria temeritate sepulturam parentum relinquere non
licet.
C. VIII. Pro numero filiorum pars hereditatis Deo offeratur.
C. IX. Excommunicentur qui defunctorum oblationes ecclesiis
negant.
C. X. Ut infideles eiciantur ab ecclesiis, qui oblationes retinent
defunctorum.
C. XI. Qui oblata ecclesiis aut testamento relicta retinere
presumpserint excommunicentur.
C. XII. Pro sepultura nichil muneris exigendum est.
C. XIII. Etiam coacti de sepultura precium accipere non
debemus.
C. XIV. De eodem.
C. XV. De eodem.
C. XVI. A sacris locis non iuuantur post mortem, quibus peccata
dimissa non sunt.
C. XVII. Quibus prosit in ecclesia sepeliri.
C. XVIII. Qui sepeliantur in ecclesia.
C. XIX. Quare mortui iuxta ecclesiam sepeliantur.
C. XX. Post mortem orationes non prosunt uiuentium.
C. XXI. In penitencia defunctis bona prosunt uiuentium.
C. XXII. Quatuor modis soluuntur animae mortuorum.
C. XXIII. Ante diem iudicii sacrificiis et elemosinis mortui
iuuantur.
C. XXIV. Quare certi dies in mortuorum conmemoratione
seruentur.
C. XXV. Nec pro nostra, nec pro morte aliorum tristari
debemus.
C. XXVI. Ex pusillanimitate mortuos lugere contingit.
C. XXVII. Qui spem futurae resurrectionis habent de mortuis nimium
tristari non debent.
C. XXVIII. De eodem.
C. XXIX. Mortui ex se nesciunt que hic geruntur.
C. XXX. Non est deneganda communio his, qui in patibulis
suspenduntur.
[PALEA. C. XXXI.
C. XXXII. De eodem.
CAUSA XIV.
QUESTIO I.
C. I. Pro rebus transitoriis episcopus prouocatus non litiget.
C. II. Peccat, qui ultra debitum exigit, non qui sibi debita
reposcit.
[C. III.]
QUESTIO II.
C. I. Clerici pro sua ecclesia testimonium ferre possunt.
C. II. In conficiendis instrumentis sacerdotes ad testimonium non
uocentur.
QUESTIO III.
C. I. Qui plus quam dederit expetit usuras accipit.
C. II. Quicquid supra datum exigitur, usura est.
C. III. Quicquid sorti accidit usura est.
C. IV. Quando amplius exigitur quam detur, usura accipitur.
QUESTIO IV.
C. I. A questibus negociationis clerici abstineant.
C. II. Excommunicentur ministri, qui fenerantur.
C. III. Qui uolunt esse in clero a studio negociationis
abstineant.
C. IV. Alienetur a clero usuras aut superhabundantiam exigens.
C. V. Pro pecunia, quam dedit mutuo clericus, iusto precio species
recipiat.
C. VI. Clericus non plus accipiat quam conmodauit.
C. VII. [VIII.] De eodem.
C. VIII. [VII.] Etiam laicis usura dampnabilis est.
C. IX. Turpe lucrum sequitur, qui minus emit, ut plus uendat.
C. X. Rapinam facit qui usuram accipit.
C. XI. Non minus crudelis est qui pauperem trucidat fenore, quam qui
diuiti aliqua rapit.
C. XII. Ab illo usuram exigere possumus, cui iure nocemus.
QUESTIO V.
C. I. De usuris elemosinae fieri non possunt.
C. II. Oblatis de rapina reprobatur a Deo.
C. III. Non est aliquid rapiendum diuitibus, ut detur egenis.
C. IV. De eodem.
C. V. De eodem.
C. VI. Furtum conmittit qui inuentum non reddit.
C. VII. Qui de rebus concessis et bene quesitis elemosinam inpendit,
illa placet Deo.
C. VIII. Peccat qui rem inuentam non reddit.
C. IX. Bonus usus non iustificat iniuste quesita.
C. X. Cum alterius detrimento alteri subuenire non licet.
C. XI. Elemosinae et sacrificia non placent Deo, que offeruntur ex
scelere.
C. XII. Non licet aliena rapere exemplo Israelitarum spoliantium
Egyptios.
C. XIII. Maioris penae est uiolenter aliquid eripere, quam
furari.
C. XIV. De male adquisitis bonum fieri potest.
C. XV. Que male acquiruntur aliquando bene possunt expendi.
QUESTIO VI.
C. I. Penitencia non agitur, si res aliena non restituitur.
C. II. Qui rem alienam consecrat, eius estimationem restituat.
C. III. Ecclesia pro malis intercedat non eos temere defendat.
C. IV. Non solum in maioribus sed etiam in minoribus furtum
conmittitur.
CAUSA XV.
QUESTIO I.
C. I. Non sunt peccata uolentium, nisi nescientium.
[C. II.]
[C. III.]
C. IV. Non propter culpam, sed propter memoriam facti pecus
occiditur, ad quod mulier accedit.
C. V. Culpa non necessitate, sed uoluntate reum constringit.
C. VI. Reus uoluntate, non necessitate constringitur.
C. VII. Veniam habent que ignorantes ebrii conmittunt.
C. VIII. Inobedientia uel concupiscentia non habet culpam in corpore
non consentientis.
C. IX. Loth non de incestu, sed de ebrietate culpatur.
C. X. Nemo trahitur ad culpam, nisi ductus propria uoluntate.
C. XI. Minister Dei est qui inuitus homicidium facit.
C. XII. In se reuersus penitenciam agat qui insaniens aliquem
occiderit.
C. XIII. Innocens est qui non iratus, sed propter disciplinam aliquem
casu perimit.
QUESTIO II.
C. I. Pro patrociniis inpensis clericus munera exigere non
debet.
QUESTIO III.
[C. I.]
[C. II.]
[C. III.]
C. IV. Lesae maiestatis, et publicorum iudiciorum, et symoniae
accusatio equaliter proponatur.
C. V. Rei professio aduersus quemlibet admitti non debet.
QUESTIO IV.
C. I Ministri ecclesiae die dominico causas uentilare non
debent.
C. II. Sollempnibus diebus et ieiuniorum legitimorum secularia
placita non agantur.
C. III. De eodem.
QUESTIO V.
C. I. Diaconus, si de crimine conuinci non poterit, apud episcopum se
ipsum secreto purificet.
C. II. Non est spoliandus presbiter uel diaconus, nisi sponte
confessus aut legitime conuictus fuerit.
QUESTIO VI.
C. I. Ministrorum confessio non sit extorta, sed spontanea.
C. II. Auctoritas apostolica penitus illicita in irritum deducit
iuramenta.
C. III. Pontificalis auctoritas a iuramento fidelitatis nonnullos
absoluit.
C. IV. Excommunicati uinculo fidelitatis non tenentur obnoxii.
C. V. Ante, quam reconcilientur, fidelitatem excommunicatis nullus
seruare cogitur.
QUESTIO VII.
C. I. Sine concilii examine presbiter uel diaconus non
deiciatur.
C. II. Causas clericorum episcopus non nisi cum senioribus ecclesiae
audiat.
C. III. A quot episcopis presbiteri uel diaconi sunt audiendi.
C. IV. De eodem.
C. V. De eodem.
C. VI. Absque clericorum presentia episcopus nullius causam
audiat.
C. VII. Nisi in sinodo canonice uocati sacerdotes dampnari non
possunt.
QUESTIO VIII.
C. I. Presbiter, qui confitetur, se ante ordinationem corporaliter
lapsum, postea non offerat.
C. II. Deseruientes altario si carnis fragilitate deliquerint,
episcopi arbitrio subiacebunt.
C. III. Ex ministris ecclesiae geniti in seruitutem eiusdem
deuocentur.
C. IV. Qui confitetur se ante ordinationem peccasse non sacrificet;
conuictus autem deponatur.
C. V. De manu sacerdotis, qui ab ecclesia tolleratur, licite
sacramenta sumuntur.
CAUSA XVI.
QUESTIO I.
C. I. Monachorum conuersatio ab omnibus debet esse discreta.
C. II. Monasterii districtionem et ecclesiasticum ministerium
quilibet simul tenere non potest.
C. III. Monachi, qui ad clericatum promouentur, a priori proposito
discedere non debent.
C. IV. Monachus non habet docentis offitium sed plangentis.
C. V. In populari frequentia monachi esse non debent.
C. VI. Monachus pascitur, clerici pascunt.
C. VII. Non licet aliquid monachis agere sine presbiterorum
consilio.
C. VIII. Secundum ethimologiam nominis monachus solitariam uitam
ducat.
C. IX. Absque episcoporum consensu episcopalia iura monachi non
usurpent.
C. X. De eodem.
C. XI. Monachi intra claustra morantes clericorum offitia exterius
non administrent.
C. XII. Monachi, qui sunt in ciuitatibus, episcopo debent esse
subiecti.
C. XIII. Missae celebrari, et mortui sepeliri in monasterio non
prohibeantur.
C. XIV. Non sunt cassandae piae uoluntates defunctorum.
C. XV. Testatoris arbitrium seruari oportet.
[C. XVI.]
C. XVII. Monachi, qui sine licentia episcopi uagantur, ad propria
loca redire cogantur.
C. XVIII. Monachi circumuagantes per defensorem sunt
conpellendi.
C. XIX. Nullus monachus preter Domini sacerdotes audeat
predicare.
C. XX. Monachus defensor fieri non debet.
C. XXI. Clericorum offitia celebrare monachi presbiteri non
prohibeantur.
C. XXII. Beneficiis ecclesiasticis monachus libere perfruatur
presbiter.
C. XXIII. De eodem.
C. XXIV. Clericorum offitia monachi presbiteri libere
administrent.
C. XXV. Monachi presbiterii honore decorati potestatem habent ligandi
et soluendi.
C. XXVI. Digne in monasterio uiuens per populi electionem ad
clericatum poterit promoueri.
C. XXVII. In ordinem clericatus promoueri monachi possunt.
C. XXVIII. In loco, quo abbas iudicauerit, monachus eligatur, et ab
episcopo sacerdos ordinetur.
C. XXIX. Tempore maturitatis ecclesiasticis monachi promoueantur
ordinibus.
C. XXX. Ecclesiastica offitia nec auida elatione monachi suscipiant,
nec blandiente desidia respuant.
C. XXXI. Gelasius quendam Rufinum monachum iubet sacerdotem fieri, et
in quadam basilica ordinari.
C. XXXII. Qui de clerico monachus efficitur proprio episcopo
ordinante poterit eligi et consecrari.
C. XXXIII. Sine testimonio abbatis ad clericatus offitium monachi non
eligantur.
C. XXXIV. Cum abbatis uoluntate monachi ordinentur, quos pro
utilitate ecclesiae episcopus ordinare uoluerit.
C. XXXV. Sine abbatis inperio ecclesiastica non presumant celebrare
ministeria monachi.
C. XXXVI. Ad clericatus miliciam non eligantur desertores
monasteriorum.
C. XXXVII. Pro abbatis uel monachi promotione monasteria non
grauentur.
C. XXXVIII. Qui ecclesiis quoquomodo militant abbates esse non
possunt.
C. XXXIX. De quodam senodochio, cuius abbas ad episcopatum eligi
prohibetur.
C. XL. Omnes clerici uel monachi tutelae inmunitatem habere
debent.
C. XLI. Sacerdotalia offitia sine permissu episcoporum non agant
presbiteri.
C. XLII. Qui res suas alicui delegauerit, decimationum prouentum
priori ecclesiae auferre non poterit.
C. XLIII. Antiquiores ecclesiae nec decimis, nec ulla possessione
priuentur.
C. XLIV. Antiquiores ecclesiae propter nouas iusticiam suam non
perdant.
C. XLV. Baptismalibus ecclesiis decimae dari debent.
C. XLVI. De propriis prediis abbates et episcopi decimas non
persoluant.
C. XLVII. De propriis laboribus monachi et canonici decimas minime
soluere cogantur.
C. XLVIII. Duo episcopatus in unum redigi possunt apostolica
auctoritate.
C. XLIX. Duos episcopatus in unum redigere apostolica ualet
auctoritas.
C. L. Non habeant episcopum dioceses, que numquam habuerunt.
C. LI. Nisi cum uoluntate episcopi dioceses, que ab eis retinentur,
non accipiant proprios episcopos.
C. LII. Apostolica auctoritas a iurisdictione archiepiscopi episcopos
ualet eximere.
C. LIII. Ubi multitudo excrescit fidelium, episcopi sunt
ordinandi.
C. LIV. In una terminatione plures baptismales ecclesiae esse non
possunt.
C. LV. Communione priuetur qui decimas uel oblationes extra episcopi
conscientiam tenere uoluerit.
C. LVI. Iuxta dispositionem episcopi decimae distribuantur.
C. LVII. Anathema sit qui preter conscientiam episcopi decimas uel
oblationes dispensare uoluerit.
C. LVIII. Eadem plectetur pena qui res ecclesiae et episcoporum bona
inuadit.
C. LIX. Res ecclesiastica principum auctoritate distribui non
possunt.
C. LX. Nichil de iure suae diocesis episcopi presumant
auferre.
C. LXI. Possessiones ecclesiae derelictas nulli sit licentia
alienandi.
C. LXII. A clericis et piis locis ultra statuta Patrum aliquid
episcopus non exigat.
C. LXIII. De redditibus ecclesiae quarta pars clericis distribuenda
est.
C. LXIV. Episcopi turpis lucri gratia nichil a monachis uel clericis
suis exigere debent.
C. LXV. Reus apud Deum habetur qui sacerdotibus decimas non
soluerit.
C. LXVI. Decimae sacerdotibus sunt reddendae.
C. LXVII. Se ipsum condempnat qui euangelizantibus necessaria
subtrahit.
C. LXVIII. Liberum est clericis monachis decimas concedere.
QUESTIO II.
C. I. Presbiteri in monasteriorum ecclesiis instituantur per
abbates.
[PALEA. C. II.
C. III. De eodem.
C. IV. De eodem.
C. V. Item Ambrosius sermone I. de Quadragesima.
C. VI. Abbates in parrochialibus ecclesiis absque episcopi consilio
presbiteros non ordinent.
C. VII. Quorumcumque monachorum ecclesiae episcoporum subdantur
regimini.
[QUESTIO V.]
C. VIII. [I.] Episcopus, qui in alterius diocesi ecclesiam edificat,
eius consecrationem sibi uendicare non audeat.
C. IX. [II.] Basilicae nouiter conditae ad episcopum pertinent, cuius
conuentus constiterit esse.
C. X. [III.] Edificatori episcopo in diocesi alterius ecclesiam
consecrare non licet.
QUESTIO III.
C. I. Rusticanae parrochiae apud episcopos, qui eas possident
triginta annis sine uiolentia permaneant inmobiles.
C. II. Dioceses triginta annis ab episcopis possessae inmobiles
permaneant.
C. III. Territorii possessio conuentum non adimit.
C. IV. Tricennalis possessio intra unam prouinciam seruari
debet.
C. V. Status parrochiarum nec presumptione, nec temporis
prescriptione mutari potest.
C. VI. Limitis possessio prescribi non potest.
C. VII. Spatia, que diffinita fuerint, tempore prescribi non
possunt.
C. VIII. Priuilegia per XXX. annos possessa inmobilia seruari
debent.
C. IX. Repeti non possunt que XXX. annis quiete possidentur.
C. X. Vita irrite disponentis non poterit pertinere ad tricennium
temporis.
C. XI. Que in beneficiis possidentur prescribi non possunt.
C. XII. Que humanitatis intuitu aliquibus prestantur prescribi non
possunt.
C. XIII. Temporis prescriptio non obicitur ubi hostilitatis metus
interuenerit.
C. XIV. Temporis non currit prescriptio, ubi furor hostilitatis
incumbit.
C. XV. Si qui episcopi dioceses suas Deo lucrari negligunt post
triennium constabunt eis episcopis, quorum studio fidei sunt
reconciliatae.
[C. XVI.]
C. XVII. Priuilegia Romanae ecclesiae non nisi centum annorum
prescriptione tolluntur.
QUESTIO IV.
C. I. Tricennio temporis aliquid monachi prescribere non
ualent.
C. II. Quadraginta annorum prescriptio religiosis domibus
conceditur.
C. III. De eodem.
QUESTIO V. [VI.]
C. I. Iudicio, non manibus, res ecclesiae defendantur.
QUESTIO VI.
C. I. [II.] Causae suae detrimentum patiatur episcopus, qui ecclesias
suas ab alio retentas propria auctoritate querit adire.
C. II. [III.] Delictum personae in dampnum ecclesiae conuerti non
potest.
C. III. [IV.] In personam deliquentis, non in facultates eius ultio
procedat.
C. IV. [V.] Res eorum, qui ex clero labuntur simul cum ipsis
monasterio tradantur.
C. V. [VI.] Inutilis sacerdos ecclesiam suam dignitate non
priuat.
C. VI. [VII.] Possessiones monasterii pro peccato abbatis episcopo
tollere non licet.
C. VII. [VIII.] Que sacerdotes dederunt subsequentes pontifices
nullatenus auferre presumant.
QUESTIO VII.
C. I. Decimae a laicis non possideantur.
C. II. De eodem.
[C. III.]
C. IV. Fideliter decimas dat qui omnium suorum decimas soluit.
C. V. Excommunicentur qui sacerdotibus decimas dare noluerint.
C. VI. Veterum exemplo decimae soluuntur.
C. VII. Decimae non sunt redimendae a populo.
C. VIII. Quia decimae non redduntur, indictio fisci accessit.
C. IX. Columbas uendit qui ecclesiam indisciplinatis
conmittit.
C. X. Omnes basilicae ad eum pertinent episcopum, in cuius territorio
positae sunt.
C. XI. Archidiaconus, archipresbiter, prepositus, uel decanus, nec
offitia, nec beneficia ecclesiastica tribuat sine consensu episcopi.
C. XII. De manu laici episcopatus uel abbatia suscipi non
debet.
C. XIII. Excommunicationi subiaceat, nec inuestiturae sentiat
fructum, qui de manu laici ecclesiam susceperit.
C. XIV. De eodem.
C. XV. De eodem.
C. XVI. Excommunicetur qui per laicos ecclesias obtinet.
C. XVII. Qui per laicos ecclesias obtinet, et qui ei manus inponit,
communione priuetur.
C. XVIII. De eodem. Idem.
C. XIX. De eodem. Idem.
C. XX. Nullus clericus per laicos ecclesiam obtineat.
C. XXI. Singuli episcopi suos habeant yconomos.
C. XXII. Laici non sunt constituendi yconomi.
C. XXIII. Laicus in ecclesia aliquid statuendi facultatem non
habet.
C. XXIV. Ecclesiasticas dignitates laici disponere non debent.
C. XXV. Laicus sacrilegus habetur qui dispositionem uel dominationem
rerum ecclesiasticarum usurpat.
C. XXVI. In ecclesia, quam quis edificat, nichil sibi pre ceteris
uendicet.
C. XXVII. De eodem. Idem.
C. XXVIII. De eodem.
C. XXIX. Laici presbiteros de ecclesiis non eiciant.
C. XXX. Fundatores ecclesiarum, si inopes esse ceperint, ab eisdem
alimenta accipiant.
C. XXXI. Heredes eius, qui ecclesiam construxit, nichil aliud quam
pro ea sollicitudinem gerere debent.
C. XXXII. Fundatores ecclesiae ordinandos in ea episcopo
offerant.
C. XXXIII. A dominio constructoris oratorium non est
auferendum.
C. XXXIV. De eodem.
C. XXXV. Episcoporum prouidentia a fundatoribus ecclesiae
honorentur.
C. XXXVI. Reliquiae auferantur ecclesiarum, si plures heredes de eis
contendunt
C. XXXVII. Non liceat laicis de ecclesia eicere presbiteros.
C. XXXVIII. Absque episcoporum consensu laici presbiteros de
ecclesiis non eiciant.
C. XXXIX. Sine uoluntate episcoporum decimas uel ecclesias a laicis
monachi non suscipiant.
C. XL. Nulli liceat in suum ius monasterium conuertere; ad ordinandum
tamen alii tradere illud ualet.
C. XLI. Episcopi et fratrum consilio monasterium ad meliorandum alii
subponere quisque non prohibetur.
C. XLII. Publicae penitenciae subiciantur qui circumueniendo aliquos
tondere presumunt.
C. XLIII. Sine uoluntate fratrum aliquem de suis propinquis abbas
sibi substituere non ualet.
CAUSA XVII.
QUESTIO I.
C. I. Que Deo uouentur necessario reddantur.
[C. II.] Item Ieronimus.
C. III. Dignus est supplicio qui se ipsum Deo subtrahit a uoto
resiliens.
C. IV. Ante Dei oculos cadunt qui bona, que concipiunt agere
recusant.
QUESTIO II.
C. I. Non cogitur aliquis in monasterio manere, nisi professionem
fecerit in manu abbatis.
C. II. Uxor post propositum continentiae ducta dimitti non
debet.
C. III. Nullus qui incognitus est monasticum habitum sumat ante
triennium.
QUESTIO III.
QUESTIO IV.
C. I. Honore priuetur qui de iure ecclesiae aliquid alienare
presumit.
C. II. Item Gregorius Anthemio Subdiacono, libro XI. epistola
31.
C. III. Qui reuocandum putat quod ecclesiae contulit sacrilegii
crimen incurrit.
C. IV. Qui sacris locis derelicta retinere contendit sacrilegium
conmittit.
C. V. Sacrilegi iudicantur qui ecclesiae facultates alienant.
C. VI. Excommunicetur qui confinia ecclesiae frangere
temptauerit.
C. VII. Soluatur altario quod pro emunitate emendatur
ecclesiae.
C. VIII. Non licet alicui hominem de ecclesia rapere.
C. IX. Fugientem ad ecclesiam nemo audeat abstrahere.
C. X. Ab ecclesiae arceatur ingressu qui aliquem de ecclesia
uiolenter rapuerit.
C. XI. Ecclesiarum dignus non est ingressu qui eas uiolat.
C. XII. Qui ecclesiam Dei uastat, et eius sacerdotes insequitur,
sacrilegus iudicatur.
C. XIII. Qua pena feriatur qui ecclesiae usibus dedicata predia
uexare temptauerit.
C. XIV. Item Hyginus Papa.
C. XV. Iudae similis probatur qui ornamenta ecclesiae
subripit.
C. XVI. De eodem.
C. XVII. De eodem.
C. XVIII. Sacrilegium facit qui pecuniam ecclesiae rapit.
C. XIX. Segregetur ab ecclesia clericus, qui seruum uel discipulum
suum ad eam fugientem uerberare presumit.
C. XX. Qui de atrio uel porticibus ecclesiae fugientem abstrahit
excommunicetur.
C. XXI. De multiplici genere sacrilegii, et pena eiusdem.
C. XXII. Nisi canonice iudicatum episcopum conprehendens laicus,
excommunicetur.
C. XXIII. Flagellatores presbiterorum, post tertiam ammonitionem si
non resipuerint, excommunicentur.
C. XXIV. Item ex Concilio Moguntino sub Rabano, c. 24.
C. XXV. Item ex Concilio Triburiensi.
C. XXVI. Item ex eodem, c. 5.
C. XXVII. Pro graduum uarietate mulctentur qui clericos
occidunt.
[C. XXVIII.]
[C. XXIX.]
C. XXX. Nulli liceat Romanam ecclesiam iudicare, uel eius sententiam
retractare.
C. XXXI. Sacrilegium faciunt qui Iudeis publica offitia
conmittunt.
C. XXXII. Post prestitam securitatem serui restituantur dominis, qui
ad ecclesiam confugiunt.
C. XXXIII. Securitate accepta ad rationem reddendam fugitiui ab
ecclesia exire cogantur.
C. XXXIV. Eripiatur in libertatem seruus, cui Christiano Iudeus
circumcisionis signaculum inpressit; alioquin ab ecclesia suo domino reddatur
inuitus.
C. XXXV. De atrio ecclesiae, quod triginta passibus clauditur, nisi
prius data securitate fugiens non abstrahatur.
C. XXXVI. Ante datam securitatem de atrio ecclesiae fugitiuus non
cogatur exire.
C. XXXVII. Religionis occasione dominum suum non audeat seruus
contempnere.
C. XXXVIII. Corripiatur durissime qui causa religionis docuerit
seruum dominum suum contempnere.
C. XXXIX. Primati insinuetur necessitas, que res ecclesiae distrahere
conpellit.
C. XL. Sine licentia episcopi quicquid abbas uendiderit, in irritum
deducatur.
C. XLI. Nullo titulo res monasterii ualent ab eius iure
segregari.
[PALEA. C. XLII.
C. XLIII. Non debet ecclesia suscipere que filio exheredato sibi
offeruntur.
CAUSA XVIII.
QUESTIO I.
C. I. Qui de monacho episcopus ordinatur quod ante consecrationem
habuerit monasterio, quod uero post consecrationem acquisiuit propriae
ecclesiae derelinquat.
QUESTIO II.
C. I. Abbates et alia offitia per episcopos debent institui et
ordinari.
C. II. Congregatio monasterii, non episcopus abbatem
instituat.
[C. III.]
C. IV. Ille debet abbas institui, quem sua congregatio et
possessionis dominus ordinari poposcerit.
C. V. De libertate monachorum.
C. VI. Missas publicas in cenobiis episcopi non celebrent, nec
aliquod eis grauamen inferant.
C. VII. Baptisterium in monasterio non permittatur fieri.
C. VIII. Cum permissione episcopi abbas locum suum potest
deserere.
C. IX. Non licet monachis abbates pro suo arbitrio expellere, aut
alios ordinare.
C. X. Sine conscientia episcopi monasteria nullus edificet.
C. XI. Examinetur ab episcopo religiosis feminis preponendus.
C. XII. Sine permissione episcopi nullus monasterium presumat
incipere.
C. XIII. De eodem.
C. XIV. Absque episcopi uel abbatis uoluntate nullus monachorum
cellulam construere presumat.
C. XV. Abbas, qui cautus in regimine non fuerit, a proprio episcopo
et a uicinis abbatibus a suo arceatur honore.
C. XVI. In episcoporum potestate abbates consistant.
[C. XVII.]
C. XVIII. Episcopalia nullus ministret abbatibus, qui alicui
episcoporum nolunt subesse.
C. XIX. Utilitates monasterii a proprio episcopo debent
disponi.
C. XX. Neque conmatres sibi facere, neque ad feminas accedere
monachis licet.
C. XXI. Cum sanctimonialibus monachis habitare non licet.
C. XXII. Monachi et monachae in nullo simul cohabitent loco.
C. XXIII. A monasterio monachorum longius constituantur monasteria
puellarum.
C. XXIV. Puellarum monasteria monachorum presidio et ministratione
regantur.
C. XXV. De eodem.
C. XXVI. Monasteria clericorum uel laicorum habitacula fieri non
debent.
C. XXVII. Qui in sacro sunt ordine constituti in monasteriis nullam
habeant potestatem.
C. XXVIII. Gratia uisitandi et exhortandi monasterium episcopus adire
potest.
C. XXIX. Frequenter episcopi monasteria uisitent, et que corrigenda
sunt corrigant.
C. XXX. Non debet episcopus aliquid a monasterio exigerepreter
conditiones, quas dedicationis tempore constituit.
C. XXXI. Consueta seruitia episcopis monasteria exhibeant.
CAUSA XIX.
QUESTIO I.
C. I. Non debet negari clericis ingressus, qui monachorum propositum
appetunt.
QUESTIO II.
C. I. Inuito episcopo eius clericum nemo suscipiat.
C. II. Qui monachorum propositum appetit, etiam inuito episcopo
recipiendus est.
QUESTIO III.
C. I. Regulares canonici monachi fieri non debent.
C. II. De eodem.
C. III. Patris sui concessione regulares canonici monachi possunt
fieri.
C. IV. Que semel sunt dedicata, monasteria semper perseuerent.
C. V. Qui loca sacra communia diuersoria fecerit, clericus deponatur,
laicus excommunicetur.
C. VI. Antequam biennium in conuersione conpleuerit, aliquis
tonsurari non debet.
C. VII. Post monasterii ingressum nulli relinquitur licentia
testandi.
C. VIII. Post ingressum monasterii eidem monasterio omnia sunt
conferenda.
[C. IX.] Item constitutio noua.
[C. X.]
CAUSA XX.
QUESTIO I.
C. I. Virginitatis professio quo tempore firma esse incipit.
C. II. Non licet de monasterio egredi quem pater uel mater infra
annos infantiae fecerit ordinari.
C. III. Aut propria professio, aut paterna deuotio monachum
facit.
C. IV. In monasterio perpetuo maneant qui a parentibus traditi
fuerint.
C. V. De eodem.
C. VI. Qui a progenitoribus monasterio traditus est, de eo egredi non
ualet.
C. VII. Item ex Penitenciali Theodori.
C. VIII. Non licet puellis nuptias eligere, que spontanea uoluntate
uirginitatis propositum susceperunt.
C. IX. Extra uoluntatem propriam retrusi in monasteriis non
teneantur.
C. X. Unde Marcellus Papa.
C. XI. Non nisi certis diebus uelamen inponatur uirginibus.
C. XII. Ante sexagesimum etatis suae annum uirgines non
consecrentur.
[C. XIII.]
C. XIV. Ante uigesimum quintum annum uirgines non
consecrentur.
C. XV. Item Pius Papa.
C. XVI. Professionem uiduitatis faciant, et habitum religionis
sumant, que castitatem seruare proponunt.
QUESTIO II.
C. I. Tonsura uel uestis religiosa in minori etate suscepta a
parentibus irrita fieri potest.
C. II. Usque ad annos XII. paternae uoluntatis puella subiaceat
arbitrio.
[C. III.]
C. IV. Infantes oblati a parentibus sub plurimorum testimonio
suscipiantur.
QUESTIO III.
C. I. Non potest deseri propositum monachi sponte susceptum.
C. II. Qui religiosum habitum sponte susceptum deserere uoluerit ad
ipsum redire cogatur.
C. III. Semel in clero taxati, uel monasteriis deputati, ad miliciam
non redeant.
C. IV. Monasterialibus disciplinis nullus subiciatur inuitus.
C. V. Restituantur heredibus res eorum, qui ab episcopis uel
abbatibus decepti comas deposuerunt.
QUESTIO IV.
C. I. Non sunt prohibendae uirgines sacrae, que causa religionis
aliud monasterium adire desiderant.
C. II. Vota monachi sine consensu abbatis sui irrita sunt.
C. III. Monachum nullus suscipiat aut ordinet absque abbatis sui
permissu.
CAUSA XXI.
QUESTIO I.
C. I. In duabus ecclesiis clericus conscribi non debet.
[C. II.]
C. III. In una ecclesia titulatus alteram sibi commendatam potest
habere.
C. IV. Duobus monasteriis unus abbas preesse non potest.
C. V. Unus episcopus duabus preficitur ecclesiis.
[C. VI.]
QUESTIO II.
C. I. Sine dimissoriis litteris in aliena ecclesia clericus non
ordinetur.
C. II. Ad aliam ecclesiam clerico transire non licet, si propriis
ministris sua fuerit destituta.
C. III. Nichil commune habeat cum priori qui ab una in aliam
transfertur.
C. IV. Una ecclesia duobus sacerdotibus diuidi non potest.
C. V. Conductitiis presbiteris ecclesiae non conmittantur.
QUESTIO III.
[PALEA. C. I.
C. II. Qui annexi sunt clero secularium possessionum procuratores non
fiant.
C. III. De eodem.
C. IV. Secularium negociorum procurationem clerici non
suscipiant.
C. V. Non licet clericis molliciis et secularibus rebus
obligari.
C. VI. Secularibus negociis clerici non alligentur.
C. VII. De eodem.
QUESTIO IV.
C. I. Corripiantur clerici, qui in unguentis et claris uestibus et
fulgidis lasciuiunt.
C. II. Clerici siue in itinere ambulantes, siue alibi degentes,
congruis sibi uestibus utantur.
C. III. Non secularibus uestibus, sed ordini suo conuenientibus
clerici utantur.
C. IV. Extra domos sine proprio ornatu sacerdotes non
appareant.
C. V. De eodem.
QUESTIO V.
C. I.
C. II. Presbiter uel diaconus ab episcopo depositus inperatorem non
adeat.
C. III. Non defensetur ab aliquo qui episcoporum iudicio
dampnatur.
C. IV. Communione priuetur qui ecclesiasticae disciplinae regulam
fugientem defensare presumit.
C. V. Spe reconciliationis careat qui ab episcopis condempnatus
inperatorem adierit.
C. VI. Episcoporum causae coram principibus examinari non
debent.
CAUSA XXII.
QUESTIO I.
C. I. Iuramentum pro federe pacis est faciendum.
C. II. Iuratio non est prohibenda, nec tamquam bonum
appetenda.
C. III. Peierare peccatum est, non iurare.
C. IV. In necessariis uerum iurare non est peccatum.
C. V. Nec tamquam bonum appetendum, nec tamquam malum iuramentum est
uitandum.
C. VI. Iurare non est peccatum.
C. VII. Per Deum iurare permittitur, ne per idola iuretur.
C. VIII. Infirmis iurare conceditur.
C. IX. Excommunicetur clericus per creaturas pertinaciter
iurans.
C. X. Clericus deponatur, laicus anathematizetur, per capillum uel
caput Dei iurans.
C. XI. Non est maius per euangelia, quam per Deum iurare.
C. XII. Non solum in altari uel reliquiis, sed etiam in communi
loquela periurium caueatur.
C. XIII. Non prohibet Deus iurare.
C. XIV. Iuratio non est peccatum.
C. XV. Iuramentum accipere non prohibemur.
C. XVI. Licet uti fide eius, qui, ut eam seruet, per demonia
iurat.
C. XVII. Fidelium consortio careat qui penitenciam periurii agere
noluerit.
QUESTIO II.
C. I. Peierat qui aliter facturus est quam promittit.
C. II. Quos debeat habere comites iusiurandum.
C. III. De eo, qui iurat falsum quod putat uerum.
C. IV. Non est mentiri dicere falsum quod putat uerum.
C. V. Non mentitur qui animum fallendi non habet.
C. VI. Falli in his, que ad fidem non pertinent, aut paruum, aut
nullum peccatum est.
C. VII. In his, que ad fidem pertinent, grauius est falli quam alios
decipere.
C. VIII. Quot sint genera mendacii?
C. IX. Non licet alicui humilitatis causa mentiri.
C. X. De eodem.
C. XI. Non licet mentiri, ut arrogantia uitetur.
C. XII. Non omne mendacium eque peccatum est.
C. XIII. Non est aliquo modo decipiendus quilibet.
C. XIV. Pro temporali uita alicuius perfectus mentiri non
debet.
C. XV. Nostro peccato alterius saluti consulere non debemus.
C. XVI. De eodem.
C. XVII. De eodem.
C. XVIII. Non deputantur mendacia, cum ea, que non sunt, ioco
dicuntur.
C. XIX. Veterum exemplo mentiri non licet.
C. XX. Obstetrices de pietate remuneratae de mendacio sunt
punitae.
C. XXI. Simulatio utilis est et in tempore assumenda.
C. XXII. Quomodo Abraham excusetur de mendacio, qui Saram sororem
suam esse dixit.
QUESTIO III.
QUESTIO IV.
C. I. Melius est uota stultae promissionis non inplere quam crimen
admittere.
C. II. Aliquando non expedit promissum soluere sacramentum.
C. III. Pietas fuit, quod Dauid Nabal, sicut iurauerat, non
occidit.
C. IV. De eodem. Item.
C. V. Turpia uota seruanda non sunt.
C. VI. Non est obseruandum iuramentum, quo malum incaute
promittitur.
C. VII. De duobus malis minus eligi oportet.
C. VIII. Tollerabilius est iuramentum non inplere, quam quod turpe
est facere.
C. IX. Inconmutabilis Deus quandoque sua mutat statuta.
C. X. Sapientis est quod male loquitur reuocare.
C. XI. Qua pena feriatur qui illicitum iuramentum facit.
C. XII. Non omnia promissa soluenda sunt.
C. XIII. De eodem.
C. XIV. Male iurans penitenciam agat.
[C. XV.] Item in Leuitico.
C. XVI. Iuramentum, quo malum incaute promittitur, non est
seruandum.
C. XVII. Temeritas emendetur, cum diffinitio incauta soluitur.
C. XVIII. Illicitum iuramentum non est seruandum.
C. XIX. Non obseruentur iuramenta, que fiunt contra diuina
mandata.
C. XX. Non est appellanda fides, que ad peccatum faciendum
admittitur.
C. XXI. Si propterea fides non seruatur, ut ad bonum redeatur, non
ideo uiolari dicitur.
C. XXII. De quodam Hubaldo, qui iurauit se non ministraturum
necessaria matri et fratribus.
C. XXIII. Quedam, licet a Deo prohibeantur, tamen iuramento firmata
non sunt euitanda.
QUESTIO V.
C. I. Qui peierare conpellit, et qui conpellitur, periurus uterque
habetur.
C. II. Penitencia eius, qui in manu episcopi aut in cruce consecrata
periurat.
C. III. Qua pena sit feriendus qui necessitate coactus
periurat.
C. IV. Qui deierat et alios deierare facit, qua pena sit
feriendus.
C. V. Homicidam uincit qui sciens ad periurium conpellit.
C. VI. Non peccat qui iuramentum exigit ab eo, quem nescit falsum
iurare.
C. VII. Usque ad exitum uitae non conmunicet qui ad periuria alios
trahit.
C. VIII. Cui sit indicandum falsum, quod ab aliquoiuratur.
C. IX. De eo, qui calliditate uerborum iurat.
C. X. Periurus est qui super lapidem falsum iurat.
C. XI. Apud Deum uerba nostra non ex ore, sed ex corde
procedunt.
C. XII. Inter iuramentum et locutionem fidelium nulla debet esse
differentia.
C. XIII. Ante, quam aliquis iuret, peierat, si contra conscientiam
iurare parat.
C. XIV. Ante annos rationabiles aliqui non cogantur iurare.
C. XV. Ante quatuordecim annos nullus iurare cogatur.
C. XVI. De eodem, et ut a ieiunis iuramenta prestentur.
C. XVII. Quibus temporibus iurare prohibemur.
C. XVIII. Que in fidelitate sunt obseruanda.
C. XIX. De eodem.
C. XX. Mentitur qui professionem suam operibus non ostendit.
C. XXI. Quociens sermo malus de ore nostro procedit.
C. XXII. Cuiquam laico clericus nichil iurare presumat.
C. XXIII. De eodem.
CAUSA XXIII.
QUESTIO I.
C. I. Bella carnalia bellorum spiritualium figuram gerunt.
C. II. Precepta patienciae uirtute animi, non ostentatione corporis
seruanda sunt.
C. III. In bellicis armis multi Deo placere possunt.
C. IV. Que sint in bello iure reprehendenda.
C. V. Militare non est peccatum.
C. VI. Pacata sunt bella, que geruntur, ut mali coherceantur et boni
subleuentur.
C. VII. Summa est laus miliciae republicae utilitatibus obedientiam
exhibere.
QUESTIO II.
C. I. Quid sit iustum bellum.
C. II Nichil interest ad iusticiam, siue aperte siue ex insidiis
aliquis pugnet.
C. III. Innoxius transitus filiis Israel negabatur, atque ideo iusta
bella gerebantur.
QUESTIO III.
C. I. Quot sint differentiae retributionis.
C. II. Ab inperatore ecclesia auxilium postulare debet.
C. III. Catholici aduersus hereticos a potestatibus ordinatis
defensionem postulare possunt.
C. IV. Quantum interest inter persecutionem hereticorum et
catholicorum.
C. V. Iusticia plenus est qui patriam bello tuetur a barbaris.
C. VI. Prodest latroni uel piratae qui membra eius debilitat.
C. VII. Qui a socio non repellit iniuriam similis est ei, qui
facit.
C. VIII. Malorum inpietati fauet qui eis obuiare cessat.
C. IX. Qui diuina mandata contempnunt seueris coherceantur
uindictis.
C. X. Inperatores cum episcoporum prouisione ecclesiae defensionem
aduersus diuitum potenciam debent suscipere.
C. XI. Non sunt inmunes a scelere qui non liberant eos, quos possunt
liberare a facto.
QUESTIO IV.
C. I. Quomodo mali sunt tollerandi, et quomodo ab eis sit
recedendum.
C. II. Quod mali sint tollerandi a bonis.
C. III. Pro pace ecclesiae mali sunt tollerandi.
C. IV. De eodem.
C. V. Pacificus est qui corrigit quod potest, uel excludit a se quod
non potest.
C. VI. Quid sit malis sociari.
C. VII. Aliena peccata in ecclesia alicui non preiudicant.
C. VIII. Non te maculat malus, si ei non consentis, sed ipsum
redarguis.
C. IX. Inmundum tangere est peccatis consentire.
C. X. Non maculant innocentes facta nocentium, que ab eis credi non
possunt.
C. XI. Mali, quos ecclesia recipit, nec expellit, a bonis sunt
tollerandi.
C. XII. Pastor est diligendus, mercenarius tollerandus, latro
cauendus.
C. XIII. Spiritualis carnalem non persequitur, sed e conuerso.
C. XIV. Boni a malis numquam in hac uita penitus possunt
separari.
C. XV. Presens ecclesia simul recipit bonos et malos.
C. XVI. In lege cuique permittebatur diligere amicum, et odire
inimicum.
C. XVII. Infidelium colloquia et conuiuia non sunt euitanda.
C. XVIII. Quedam mala sunt punienda, et quedam tolleranda.
C. XIX. Leuius occulta, seuerius autem ab ecclesia punienda sunt
delicta manifesta.
C. XX. Sicut ab oratione cessandum non est, sic nec a
correctione.
C. XXI. Soli predestinati saluantur, quod tamen postulando suo labore
merentur.
[C. XXII.]
[C. XXIII.] Idem.
C. XXIV. Non semper in eos, qui peccant, uindicta exercenda
est.
C. XXV. Medicinali seueritate mali coguntur ad bonum.
C. XXVI. Non semper est in eos, qui peccant, uindicta
exercenda.
C. XXVII. Pro iniuria propria episcopo aliquem excommunicare non
licet.
C. XXVIII. Valde offendit qui dominica debita inpune dimittit.
C. XXIX. Iniuria, cui semel remittitur, iterum reuocari non
debet.
C. XXX.
C. XXXI. Iudicis non est sine accusatore dampnare.
C. XXXII. Quod a multitudine peccatur, uel ab eo, qui multitudinem
habet sociam, ab ecclesia non punitur, sed defletur.
C. XXXIII. De iusta et iniusta misericordia.
C. XXXIV. Non debemus in mala causa pauperi misereri.
C. XXXV. Homini est miserendum, peccatori est irascendum.
C. XXXVI. Qui dicatur gladium accipere.
C. XXXVII. Potestatis offitio utiliter inquieti corriguntur.
C. XXXVIII. Heretici ad salutem etiam inuiti sunt trahendi.
C. XXXIX. Heretici utiliter patiuntur que utiliter catholici
inferunt.
C. XL. Ecclesia ratione hereticos persequitur.
C. XLI. A regibus terrae contra inimicos suos ecclesia auxilium
petat.
C. XLII. Malos ecclesia iuste persequitur.
C. XLIII. Exemplo Christi mali sunt ad bonum cogendi.
C. XLIV. Non crudelitate, sed dilectione Moyses populum
flagellauit.
C. XLV. Non inputatur fidelibus, qui ex offitio aut tormenta
exercent, aut capitalem sentenciam ferunt.
C. XLVI. Inmunis est dictator a culpa, cum legum auctoritas in
inprobos exercetur.
C. XLVII. In correptione malorum Deus omnipotens placatur.
C. XLVIII. Ecclesiasticae religionis inimici etiam bellis sunt
cohercendi.
C. XLIX. Merito fidei bellorum prestatur uictoria.
C. L. Ad iram Deus prouocatur, cum peccata puniri differuntur.
C. LI. Vindicta, que ad correctionem ualet, non est
prohibenda.
C. LII. Que ueritati contraria sunt Christianus persequi
debet.
C. LIII. Quemadmodum homo debet diligere proximum sicut se
ipsum.
C. LIV. De eodem.
QUESTIO V.
C. I. Mali non sunt interficiendi, sed flagellis emendandi.
C. II. Preter supplicium mortis rei sunt puniendi.
C. III. Mali sunt prohibendi a malo, et cogendi ad bonum.
C. IV. Quies ecclesiae principum seueritate iuuatur.
[PALEA. C. V.
C. VI. In presentiarum nonnulli puniuntur, ne in eternum
flagellentur.
C. VII. Qui rei sunt sanguinis ab ecclesia debent defendi.
C. VIII. Ex offitio non est peccatum hominem occidere.
C. IX. Qui Deo auctore bella gesserunt, preceptum non occidendi
nequaquam transgressi sunt.
C. X. Nemini licet sibi manus inicere.
C. XI. De eodem.
C. XII. Nulla fiat pro illis oratio, qui se ipsos
interficiunt.
C. XIII. Non est reus homicidii miles, qui potestati obediens hominem
occidit.
C. XIV. Homicida est qui sponte occidit quos iudex iubet
occidi.
C. XV. Sicut iure laudatur obedientia, ita reprehenditur qui sibi non
concessa usurpat.
C. XVI. Bono animo offitia uindictae possunt inpleri.
C. XVII. Non est iniquus, sed humanus, qui crimen persequitur, ut
hominem liberet.
C. XVIII. Quare sint instituta regia potestas et legalia
tormenta.
C. XIX. Nonnumquam pocius peccat qui causam mortis prebet, quam ille,
qui occidit.
C. XX. Quod sacerdotes efficere docendo non ualent; disciplinae
terrore potestas extorqueat.
C. XXI. Et regia, et sacerdotalis defendant auctoritas que ad diuinam
confessionem pertinent.
C. XXII. Sacerdotalis ammonitio quos corrigere non ualet secularis
potentia corrigat.
C. XXIII. Malos conprimere, et bonos subleuare regum offitium
est.
C. XXIV. Eterna mercede fraudatur qui fidem et reuerentiam
potestatibus seruare contempnit.
C. XXV. Militaris disciplina regi omnia seruat.
C. XXVI. Querimonias ecclesiarum qui in dignitatibus agunt attentius
debent audire.
C. XXVII. Contrariae fortitudines non solum homines sunt sed ultrices
irae Dei.
C. XXVIII. Qui crudeles iugulat non est talis, qualis patientibus
uidetur.
C. XXIX. Minister Domini est qui malos percutit in eo, quod mali
sunt.
C. XXX. Non scelus admittit iudex, qui hominem uincit.
C. XXXI. Non sanguinem fundit qui homicidas et sacrilegos
punit.
C. XXXII. Principes seculi pessimis parcere non debent.
C. XXXIII. Tribulationum flagellis aliquando perfidia
castigatur.
C. XXXIV. Iniuria sacramentorum Christi a regibus est
uindicanda.
C. XXXV. Diligentissimi rectores sunt, qui malos, ut a malo fugiant,
persequuntur.
C. XXXVI. Non amatur seruus uel filius, cum non corripitur.
C. XXXVII. Innocentis offitium est nulli nocere, et peccantem
punire.
C. XXXVIII. Non est misericors qui uiciis nutriendis parcit.
C. XXXIX. Enormia flagicia per seculi iudices corripiantur.
C. XL. Furta et cetera crimina a rege sunt cohibenda.
C. XLI. Non peccat qui ex offitio nocentem interficit.
C. XLII. Non qui ad bonum, sed qui ad malum cogit persequitur.
C. XLIII. Scismaticos et hereticos seculi potestates
coherceant.
C. XLIV. Ab ecclesiae unitate diuisi a secularibus potestatibus
coherceantur.
C. XLV. Iniquitas prauorum, quamuis bonis proficiat, tamen punienda
est.
C. XLVI. In certamine, quod contra infideles geritur, quisquis
moritur, celeste regnum meretur.
C. XLVII. Non sunt homicidae qui aduersus excommunicatos zelo matris
ecclesiae armantur.
C. XLVIII. Pax ecclesiae mesticiam consolatur perditorum.
C. XLIX. Aliquando puniuntur peccata per populos diuino iussu
excitatos.
QUESTIO VI.
C. I. Ecclesia malos debet cogere ad bonum, sicut Christus Paulum
coegit.
C. II. Variis modis errantes corripiuntur a Domino.
C. III. Non est considerandum, quod quisque cogitur, sed quo
cogitur.
C. IV. Onere pensionis rusticus ad Dominum conuerti cogatur.
QUESTIO VII.
C. I. Res terrenae non nisi diuino uel humano iure tenentur.
C. II. Catholici non ideo aliena possident, quia ab hereticis ablata
tenent.
C. III. Res ecclesiasticae ab hereticis iniuste possidentur.
C. IV. Qui a corpore Christi preciditur spiritum iusticiae tenere non
potest.
QUESTIO VIII.
C. I. De eodem.
C. II. De eodem.
C. III. De eodem.
C. IV. Pro clerico, qui in bello aut in rixa moritur oratio uel
oblatio non offeratur.
C. V. Gradu amisso in monasterio trudantur clerici uoluntarie arma
sumentes.
C. VI. Proprii gradus amissione mulctentur militaria arma clerici
ferentes.
C. VII. Pro Sarracenis Papa iubet populum congregari, et eis ad litus
maris occurrere.
C. VIII. Ultor sui gregis Papa debet esse ac precipuus
adiutor.
C. IX. Celeste regnum a Deo consequitur qui pro Christianorum
defensione moritur.
C. X. Contra Longobardos precibus Adriani Papae Karolus bellum
suscepit.
C. XI. Iudeos non debemus persequi, sed Sarracenos.
C. XII. Qui crimina, que potest emendare, non corrigit, ipse
conmittit.
C. XIII. Crimina pro Deo punire non est crudelitas sed pietas.
C. XIV. Quedam in ueteri testamento licebant, que modo
prohibentur.
C. XV. Necessitate instante etiam a quadragesimalibus diebus bellum
inire licet.
C. XVI. Petrus Ananiam et Saphiram increpando morti tradidit.
C. XVII. B. Gregorius quosdam hortatur, ut milites congregent, et
contra hostes arma uiriliter parent.
[C. XVIII.]
C. XIX. Episcopi non debent militaribus occupari negociis.
C. XX. In morte cuiuslibet hominis episcopi se miscere
formident.
C. XXI. Ecclesiae inperatoribus non sint obnoxiae.
C. XXII. De suis exterioribus ecclesiae soluunt tributum.
[C. XXIII.]
C. XXIV. De agro ecclesiastico presbiter non cogatur censum
persoluere.
C. XXV. Item ex Concilio Wormaciensi, c. 50.
C. XXVI. Absque auctoritate Romani Pontificis ad comitatum episcopi
proficisci non audeant.
C. XXVII. Absque metropolitani consilio uel prouincialium episcoporum
ad inperatorem episcopi non pergant.
C. XXVIII. Qui a religiosis inperatoribus uocati episcopi non fuerint
ad comitatum non accedant.
C. XXIX. Sacerdotes ibi consentiant fieri iudices, ubi iureiurando
indulgentia promittitur.
C. XXX. Non debent agitare iudicium sanguinis qui sacramenta Domini
tractant.
C. XXXI. Membra detruncans, domos incendens absque iudiciali
auctoritate, excommunicetur.
[C. XXXII.]
C. XXXIII. Homicida est, qui, publicam functionem non habens, aliquem
occidit aut debilitat.
C. XXXIV. Si plures contra unum rixentur, qua pena quisque eorum
feriatur.
CAUSA XXIV.
QUESTIO I.
C. I. Qui in iam dampnatam heresim labitur, eius dampnationis se
participem facit.
C. II. Non est retractandum quod semel sinodus statuit contra
unamquamque heresim.
C. III. Non ultra eum procedere oportet, qui in heresim dampnatam
recidit.
C. IV. Excommunicatus alium excommunicare non potest.
C. V. Non soluitur uel ligatur nisi quem auctoritas B. Petri soluerit
aut ligauerit.
C. VI. In persona Petri ecclesia ligandi et soluendi potestatem
accepit.
C. VII. Suis meritis firmus nonnumquam turbatur alienis.
C. VIII. Solus Petrus mandatum accepit, ut amo piscem caperet.
C. IX. Nulla perturbatio a tramite apostolicae sedis retrahat, que
omnes hereses semper destruxit.
C. X. Fides Romanae ecclesiae omnes hereses destruit, nullam
fouet.
C. XI. Romana ecclesia nullis heresibus succubuit.
C. XII. Ad Romanam referatur ecclesiam, quotiens ratio fidei
uentilatur.
C. XIII. Religionis christianae zelum Romana ecclesia pre ceteris
habuit.
C. XIV. Aliorum ora fides non timet, quam Romana conmendat
ecclesia.
C. XV. Aliud quam Romana ecclesia neque sentire, neque uelle a
permittitur.
C. XVI. Alexandrinae ecclesiae a Romana dissentire non licet.
C. XVII. Professione suae fidei aurem erroris Romana abscidit
ecclesia.
C. XVIII. Extra unitatem ecclesiae Spiritus sanctus non
accipitur.
C. XIX. Non habet Deum patrem uniuersalis ecclesiae relinquens
unitatem.
C. XX. Ligandi et soluendi non habet potestatem qui unitatem pacis
catholicae non tenet.
C. XXI. Varia crimina uariis penis sunt afficienda.
C. XXII. Ex sola ecclesia sacrificium Dominus accipit.
C. XXIII. Non exhibet fidem Christo qui corpus eius discerpit.
C. XXIV. Etiam corpore ab eo est recedendum, qui fidem Christi non
habet.
C. XXV. Profanus est extra ecclesiam B. Petri agnum comedere
temptans.
C. XXVI. Hereticorum consortia a catholicis sunt fugienda.
C. XXVII. Nec peccatis solui, nec regnum celeste ingredi potest ab
unitate diuisus ecclesiae.
C. XXVIII. Non suscipiantur sacrificia, quorum fides et uita
reprobatur.
C. XXIX. Ubi karitas non est, ibi fides uel iusticia locum non
habet.
C. XXX. A fide recedens perfectionem Spiritus amittit.
C. XXXI. Sacri offitii potestate penitus carent heretici.
C. XXXII. Proprio spolientur honore qui contra pacem ecclesiae
nituntur.
C. XXXIII. Non consecrat in scismate constitutus episcopus.
C. XXXIV. Unitati non conmunicat scismaticis consentiens.
C. XXXV. Ex quo episcopus fidei contraria docet, alium expoliare non
potest.
C. XXXVI. Non habeantur excommunicati qui ab hereticis
excommunicantur.
C. XXXVII. Ad iudicandum excommunicati non sunt recipiendi.
C. XXXVIII. Pro facinore ab hereticis excommunicatus a catholicis non
est recipiendus.
C. XXXIX. Quisquis propter disciplinam ab hereticis excommunicatur, a
catholicis non est recipiendus.
C. XL. In extremo positus etiam ab heretico penitenciam accipere
ualet.
C. XLI. Annum peniteat qui de manu heretici nesciens prohibitam
conmunionem accepit.
C. XLII. Pocius est mortem arripere quam de manu heretici conmunionem
accipere.
QUESTIO II.
C. I. Non possunt ab ecclesia solui post mortem qui in hac uita ab ea
noluerunt absolui.
C. II. Ecclesia uiuentes potest ligare uel soluere, non
mortuos.
C. III. Non oportet ab elemosinis eorum abstinere post mortem, quibus
in uita conmunicare non destitimus.
[C. IV.] Item Gelasius uniuersis Episcopis, per Dardaniam siue per
Illiricum constitutis.
C. V. Incorrigibilis dampnationis sentencia relaxari non
potest.
C. VI. Heretici etiam post mortem sunt excommunicandi.
QUESTIO III.
C. I. Pro peccato patris non est filius anathematizandus.
C. II. Illicite aliquem excommunicans, semet ipsum, condempnat non
illum.
C. III. Qui non corde, sed ore maledicunt, labiorum inmundiciam
contrahunt.
C. IV. Vita, non sentencia ligat quemlibet uel soluit.
C. V. De eodem.
C. VI. Qua pena feriatur qui illicite aliquem excommunicat.
C. VII. Vita, non sentencia aliquem ab ecclesia eicit, uel ad eam
reducit.
C. VIII. Et qui aperto sacrilegio, et qui peruersa uita fidelibus non
sociatur, ad ecclesiam non pertinere probatur.
C. IX. A Deo separamus, quos inpios demonstramus.
C. X. Ab omni maledicto fideles inmunes esse oportet.
C. XI. Quos significent qui ad benedictionem, quiue ad maledictionem
de filiis Israel electi sunt.
C. XII. Sancti uiri non ex uoto ultionis, sed amore iusticiae aliquos
maledicunt.
C. XIII. Errantes et in errorem mittentes excommunicentur.
C. XIV. Delinquentes corrigantur a sacerdotibus, incorrigibiles
inuenti excommunicentur.
C. XV. Secunda uel tertia ammonicione interposita excommunicationis
sentencia procedat.
C. XVI. Mali ab ecclesia sunt eliminandi.
C. XVII. Pro diuersitate culparum subditi a prepositis
corripiantur.
C. XVIII. Qui corrigi nolunt excommunicationis ferro debent
abscidi.
C. XIX. Excommunicandus est qui simul duas uxores habere
presumit.
C. XX. Falsi testes et homicidae conmunione priuentur.
C. XXI. Excommunicetur potens, qui clericum pauperem religiosum
spoliare presumit.
C. XXII. De eodem.
C. XXIII. Conmunione priuetur qui Romipetas, et peregrinos, uel
mercatores molestare presumpserit.
C. XXIV. Excommunicetur qui oratores et ecclesias, earumque bona et
personas ibidem seruientes infestare presumit.
C. XXV. Qui oratoribus, pauperibus non arma ferentibus in malum
obuiauerint, excommunicentur.
C. XXVI. Scismatis et heresis differentia.
C. XXVII. Unde dicatur heresis?
C. XXVIII. Qui proprie dicantur heretici.
C. XXIX. Non sunt heretici, qui non sua audatia, sed aliena
seducuntur in errorem.
C. XXX. Magistri erroris existunt qui ueritatis disciplinam
contempnunt.
C. XXXI. Heretici sunt qui quod praue sapiunt contumaciter
defendunt.
C. XXXII. Errante dampnabilior est qui eius defendit errorem.
C. XXXIII. Qui mendacio ueritatem inmutant patrum terminos transferre
probantur.
C. XXXIV. Abiciantur qui aduersariorum conueniunt prauitati.
C. XXXV. Et sodalitates et conuiuia hereticorum clerici uitare
debent.
C. XXXVI. Canonum obseruatores cum hereticis nullum debent inire
certamen.
C. XXXVII. Non contradicit, sed pocius euangelio obedit qui malos
excommunicat.
C. XXXVIII. Diuina maledictio meritum maledicti designat.
C. XXXIX. Quot sint sectae hereticorum.
C. XL. Quare diuina prouidentia multos errare permittit.
CAUSA XXV.
QUESTIO I.
C. I. Constitutionem sinodi, quam uniuersalis ecclesiae probauit
assensus, Romanam sedem seruare oportet.
C. II. Qui negligenter pascit dominicum gregem sibi commendatum
conuincitur summum non amare pastorem.
C. III. Non debent ullo modo uariari que ad perpetuam quietem
ordinantur.
C. IV. Diuinas constitutiones et apostolicae sedis decreta nulli
temerare licet.
C. V. In Spiritum sanctum blasphemant qui sacros canones
uiolant.
C. VI. In quibus liceat a Romano Pontifici nouas condere
leges.
C. VII. Contra sanctorum statuta apostolicae sedis auctoritas aliquid
concedere a non ualet.
C. VIII. Stare non ualet quod contra euangelicam uel propheticam
doctrinam seu constitutionem factum fuerit.
C. IX. A statutis Patrum non deuiare et fidei regulam custodire prima
salus est.
C. X. Profitetur Pelagius thomum sui decessoris se per omnia
seruare.
C. XI. Anathema apud Deum fiat qui censuram Romanorum Pontificum
uiolat.
C. XII. Non licet alicui episcopo contra decreta Romanorum Pontificum
aliquid agere.
C. XIII. Non conmunicet sacris altaribus qui nescit sacris obedire
canonibus.
C. XIV. Seruandae sunt regulae a sanctis Patribus in sinodo
statutae.
C. XV. Voluntatem et statuta suorum decessorum custodiat qui sua
seruari uoluerit.
C. XVI. Contra statuta agit sanctorum Patrum qui non ea seruat
intacta.
QUESTIO II.
C. I. Ecclesiarum priuilegia cunctis temporibus intemerata
seruentur.
C. II. Nec nouitate mutari, nec inprobitate conuelli ecclesiarum
priuilegia debent.
C. III. Priuilegio suae dignitatis aliquis ecclesiam exuere non
debet.
C. IV. Statuta Apostolicorum decessorum Apostolicus destruere non
debet.
C. V. Metropolitanus ius dignitatis traditae sibi antiquitus
intemeratum obtineat.
C. VI. Metropolitanorum inconuulsa seruari oportet priuilegia.
C. VII. Decreta apostolica nulla presumptione uiolentur.
C. VIII. Priuilegia ecclesiarum Apostolicus debet seruare
illesa.
C. IX. Quod rationabiliter diffinitum est nullo modo uiolari
debet.
C. X. Sibi iniuriam facit Apostolicus qui fratrum suorum iura
perturbat.
C. XI. Nulla presumptione uiolentur que ab Apostolis et eorum
successoribus sunt instituta.
C. XII. Que rationabiliter ordinata sunt nulla debent refragatione
turbari.
C. XIII. Que contra leges fiunt pro infectis habeantur.
[C. XIV.]
[C. XV.] Inp. Theodosius et Valentinianus.
C. XVI. Rescriptum meretur effectum, quod cum iuris et legum ratione
concordat.
C. XVII. Priuilegia ecclesiarum nulla debent inprobitate
conuelli.
C. XVIII. Anathema sit qui mandata uel decreta Romanorum Pontificum
seruare contempserit.
C. XIX. Statuta priorum successores seruare oportet.
[C. XX.]
C. XXI. Non liceat Pontifici a iure ecclesiae discedere, quod
documentorum auctoritate firmatur.
C. XXII. Quod habet amittat qui quod non accepit usurpat.
C. XXIII. Priuilegium amittit qui sua potestate non legitime
utitur.
C. XXIV. Ius ordinandi amittunt qui inmeritum consecrant.
C. XXV. Episcopalis dignitas ciuitati subtrahitur, que suos presules
interimit.
CAUSA XXVI.
QUESTIO I.
C. UN. Qui sint sortilegi?
QUESTIO II.
C. I. Quid sit sors.
C. II. Exemplo Ionae uel Matthiae non oportet sortibus credi.
C. III. Ad secularia negocia diuina oracula non sunt
conuertenda.
C. IV. Exemplo Matthiae uel Ionae non est sortibus indifferenter
credendum.
C. V. Non sunt obseruanda que a diuinis precipiuntur, quamuis ea
contingant, que ab eis prenunciantur.
C. VI. Instituciones hominum que sint supersticiosae uel non.
C. VII. Non est uita, sed mors inquisitio uel curatio, que a diuinis
uel magis expetitur.
C. VIII. Christiana et uera pietas planetarios expellit et
dampnat.
C. IX. Cultura est ydolatriae auguria seruare, et stellarum requirere
cursus.
C. X. Non ideo reliqua sunt inmunda, quia de area uel torculari
aliquid ad demonum sacrificia tollitur.
C. XI. Inmunis est a reatu qui emit quod nescit ydolis
inmolatum.
QUESTIO III. et IV.
C. I. De multiplici genere diuinationis.
C. II. Quot modis demones futura prenoscunt.
C. III. Quod ex corporeis motibus internas animae cogitationes
diabolus conprehendat res occultissima est.
QUESTIO V.
C. I. Anathema sit qui ariolos uel incantatores obseruat.
C. II. Quinquennio peniteant qui diuinationes expetunt.
C. III. Elementa colere, lunae stellarum cursus in suis operibus
seruare Christianis non licet.
C. IV. Sacris offitiis dediti magi uel incantatores non fiant.
C. V. Honore priuetur episcopus aut presbiter, qui magos uel
aruspices consulit.
C. VI. De his, qui auguriis et diuinationibus student.
C. VII. Sors nichil aliud quam diuinatio et maleficium esse
decernitur.
C. VIII. Incantatores sortilegos uelut Christi inimicos insequi
oportet.
C. IX. Excommunicetur clericus, monachus, laicus, diuinationes, uel
auguria, uel sortes secutus.
C. X. Contra sortilegos, et ydolorum cultores, custodia pastoralis
inuigilet.
C. XI. Ab ecclesia separetur auguriis et incantationibus
deseruiens.
C. XII. Sortilegam et magicam artem episcopi modis omnibus eliminare
studeant.
C. XIII. Abiciatur sacerdos qui huiusmodi a maleficis operam
dederit.
C. XIV. Que magorum prestigiis fiunt non uera, sed fantastica esse
probantur.
QUESTIO VI.
C. I. Penitentium reconciliatio, crismatis et puellarum consecratio a
presbiteris non fiat.
C. II. Permissione episcopi uirgines consecrare presbiter
ualet.
C. III. Nec diacono ministrare, nec penitentem in ecclesia benedicere
presbitero licet.
C. IV. Iussione episcopi presbiteri de occultis peccatis penitentes
reconcilient.
C. V. Si episcopus absens est, per presbiterum reconcilietur in
periculo constitutus.
C. VI. Qui metu mortis reconciliatur conualescens sine conmunione
penitenciae impleat tempus.
C. VII. Sine manus inpositione recedentes de corpore
reconcilientur.
C. VIII. Aliorum testimonio moriturus reconcilietur, si obmutuit uel
in frenesim uersus est.
C. IX. Cura et probatione episcopi morientes reconcilientur.
C. X. Non est neganda reconciliatio his, qui tempore necessitatis eam
inplorant.
C. XI. Non respuatur eius oblatio, qui festinans ad penitenciam
sacerdotem inuenire non potuit.
C. XII. Reus est animarum presbiter, qui penitenciam morientibus
abnegat.
C. XIII. Penitencia morientibus non est deneganda.
C. XIV. Inconsulto episcopo penitentem presbiter non reconciliet,
nisi ultima cogat necessitas.
QUESTIO VII.
C. I. In periculo constitutis penitenciae quantitas non est
inponenda, sed innotescenda.
C. II. Presidentium arbitrio prefigantur tempora penitudinis.
C. III. Et qualitas criminum, et contricio penitentium in
satisfactione inponenda a sacerdote consideretur.
C. IV. De eodem.
C. V. Episcopi arbitrio pro qualitate peccati penitenciae tempora
distribuantur.
C. VI. Sine personarum acceptione inploranti penitencia detur.
C. VII. Tempus penitenciae qualitatem sequitur delicti.
C. VIII. Tempus et modus penitendi delinquentibus presidentis
inponatur iudicio.
C. IX. Intimo karitatis affectu penitentem debemus suscipere.
C. X. Penitentes legem Dei diligant, iniquitatem odio habeant.
C. XI. In penitentes tamquam ethnici habeantur.
C. XII. Melius est errare in misericordia remittendi quam in
seueritate ulciscendi.
C. XIII. Kalendarum obseruationes agere non licet.
C. XIV. Anathema sit qui ritu paganorum kalendas obseruat.
C. XV. Infirmitatibus hominum incantationes nichil remedii
prestant.
C. XVI. Dies Egiptiaci, et Ianuarii kalendae non sunt
obseruandae.
C. XVII. Graue peccatum est dies obseruare, et menses et
annos.
C. XVIII. Sine incantatione herbas uel petras habere licet.
CAUSA XXVII.
QUESTIO I.
C. I. Excommunicentur uiduae, que religioso habitu abiecto nuptias
elegerint.
C. II. De uiduis et uirginibus que a religionis proposito
discedunt.
C. III. Transire non possunt uiduae et uirgines post religionis
propositum ad nuptias.
C. IV. Ex quolibet sensu corporis mulier corrumpi potest.
[C. V.]
C. VI. Clericus deponatur, laicus excommunicetur, qui cum moniali
mechatus fuerit.
C. VII. Viduae et puellae, que post religionis habitum nubunt, a
conmunione suspendantur.
C. VIII. De eodem.
C. IX. De his, que uotum uirginitatis habentes nubunt, necdum sacro
uelamine tectae.
C. X. Non sunt admittendae ad penitenciam uirgines sacrae, si publice
nupserint.
C. XI. Ab ecclesia eliminandae et ergastulis retrudendae sunt
monachorum uel monacharum inpudicae personae.
C. XII. Monachus et uirgo Domino consecrata si nupserint,
excommunicentur.
C. XIII. Dum uiuunt, lamentis penitenciae se afficiant qui
sanctimonialibus scienter copulantur.
C. XIV. A sacra conmunione priuentur qui sacris uirginibus se
sociant.
C. XV. In monasterio reuocetur ac recludatur que a fornicatione
recedere noluerit
C. XVI. Non est fas uiduis post susceptum uelamen a sacro proposito
discedere.
C. XVII. Qui sacro tectam uelamine in coniugium ducit anathema
sit.
C. XVIII. Ad habitum redire cogatur, et recludatur in monasterio, qui
religiosam uestem abiecit.
C. XIX. Districtae custodiae tradatur que a religionis proposito ad
secularem habitum rediit.
C. XX. Non tribuitur licentia nubendi, qui continentiam seruare
decreuerunt.
C. XXI. Peiores sunt adulteris qui continentiae propositum
uiolant.
C. XXII. Monachus et uirgo, que se Deo dedicauit, nuptiis iungi non
possunt.
C. XXIII. Diaconissa, que post ordinationem nubit, anathema
sit.
C. XXIV. Inter bigamas reputantur qui uirginitatem pollicitam
preuaricantur.
C. XXV. Virginibus Deo dedicatis nec in fine danda est conmunio, si
libidini seruierint.
C. XXVI. Cogatur ad penitenciam filia clerici, si deuota maritum
duxerit.
C. XXVII. Deuota, nisi peccare desierit, non est in ecclesia
recipienda.
C. XXVIII. De monacha, que ad lapsum adulterii deducitur.
C. XXIX. Post dignam penitenciam conmunionem recipiant qui in
religiosas mulieres excedunt.
C. XXX. De legibus inperatorum.
C. XXXI. Caste obseruent religionis habitum, que religionis obtentu
uelantur.
C. XXXII. Monachus uxorem ducens numquam sacri gradus sortiatur
offitium.
C. XXXIII. Ante professam continentiam nubant uiduae quibus
uolunt.
C. XXXIV. Non permittatur uidua post professionem continentiae uotum
deserere.
C. XXXV. Professio uiduitatis coram episcopo facta post habitum
susceptum nulli uiolari permittitur.
C. XXXVI. Modus et solempnitas faciendae professionis hoc ordine
seruetur.
C. XXXVII. Filii sunt perditionis qui uiolant corpora feminarum Deo
sacratarum.
C. XXXVIII. De eodem.
C. XXXIX. In monasteriis retrudantur monachi uxoribus sociati.
C. XL. De monacha que ad lapsum adulterii deducitur.
C. XLI. Coniugia uouentium non sunt dissoluenda.
C. XLII. De uiduis, que primam fidem irritam fecerunt.
C. XLIII. De eodem. Item Theodorus.
QUESTIO II.
[C. I.]
[C. II.]
[C. III.]
[PALEA. C. IV.
C. V. Coniugalis pactio, non uirginitatis defloratio facit
matrimonium.
C. VI. A prima fide desponsationis coniuges appellantur.
[PALEA. C. VII.
C. VIII. De eodem.
C. IX. De eodem.
C. X. Triplex bonum coniugii fuit in parentibus Christi.
C. XI. Frater sponsam fratris post mortem eius non potest
ducere.
[C. XII.]
C. XIII. Uxore mortua licet uiro aliam accipere, sed non repudiatam
uel desponsatam.
C. XIV. Post mortem alicuius nullus de consanguinitate eius sponsam
accipiat.
C. XV. De eodem.
C. XVI. Non est inter eos matrimonium, quos non copulat conmixtio
sexuum.
C. XVII. Illa mulier non pertinet ad matrimonium, cum qua non
celebratur nuptiale misterium.
[PALEA. C. XVIII.
C. XIX. Causa religionis coniugia solui non debent.
C. XX. Absque uiri consensu monasterio mulier deputata ad eius
consortium redire non prohibetur.
C. XXI. Ad uxorem redire cogitur qui sine eius consensu religiosam
uestem suscepit.
C. XXII. Sine uxoris consensu religionis propositum uir sumere non
ualet.
C. XXIII. Sine conscientia episcopi uiro et uxori causa religionis
diuertere non licet.
C. XXIV. Sine uxoris uoluntate uiro continere non licet.
C. XXV. Vir non est suscipiendus in monasterium, nisi uxor
conuertatur.
C. XXVI. Continentiae uota non licet uxori suscipere, nisi eandem uir
eius elegerit uitam.
C. XXVII. Desponsata puella non prohibetur monasterium
eligere.
C. XXVIII. Desponsata inpune monasterium potest eligere.
C. XXIX. Si mulier probauerit, quod a uiro suo numquam cognita
fuerit, separetur.
C. XXX. Sororem uxoris polluens neutram ualet habere.
C. XXXI. De eo, qui dormiuit cum sponsa fratris sui.
C. XXXII. Qui sponsam filii sui obprimit, simul cum ea sine spe
coniugii maneat.
C. XXXIII. Si sponsus raptam recipere noluerit, liceat sibi nubere
alii.
C. XXXIV. De eadem.
C. XXXV. In desponsatione coniugium initiatur.
C. XXXVI. Coniunctorum permixtio matrimonium perficit.
C. XXXVII. Matrimonium sponsali conuentione initiatur, conmixtione
perficitur.
C. XXXVIII. Cum desponsata fuerit tradita et in usum deducta, recte
coniunx appellatur.
C. XXXIX. Quare sponsae post pactum non statim tradantur.
C. XL. Consuetudine scripturae sponsae coniuges, et sponsi uiri
appellantur.
C. XLI. De eodem. Idem super Genesim.
C. XLII. Maria coniunx dicitur more scripturae, cum simpliciter
sponsa esset.
C. XLIII. Dominus non conmendasset matrem discipulo, si eam Ioseph
cognouisset.
C. XLIV. Maria uxor Ioseph appellatur, quia sic ab eo putabatur
futura.
C. XLV. Ad nuptias Mariae Ioseph non peruenit.
C. XLVI. Puellae desponsatae prioribus reddendae sunt, si eis raptae
fuerint.
C. XLVII. Conmunione priuetur sponsa, nisi raptorem deserere, et ad
sponsum suum redire uoluerit.
C. XLVIII. Quid sit raptus?
C. XLIX. Ibi raptus admittitur, ubi puella abducitur, de cuius ante
nuptiis nichil actum probatur.
C. L. Puellam alteri desponsatam alter accipere non ualeat.
C. LI. Si quis alicui mulieri consensus fidem fecerit, non licet illi
aliam ducere.
CAUSA XXVIII.
QUESTIO I.
C. I. Bigami probantur qui ante baptismum habuerunt unam, et post
baptismum alteram.
C. II. In fidelis potestate sit post baptismum uxorem recipere, quam
ante dimiserat.
C. III. Fidelis infidelem discedentem sequi non cogitur.
C. IV. Sine culpa relinquitur uxor, que cum fideli habitare
noluerit.
C. V. Licite dimittitur uxor, que uirum suum cogere querit ad
malum.
C. VI. Que simulacrum facit, nec resipiscit, dimittatur a
uiro.
C. VII. Amore cuiuslibet non est a fide recedendum.
C. VIII. Quod infideles sunt coniuges, et quod fideli licet dimittere
infidelem.
C. IX. Ab infidelibus coniugibus licet alicui recedere, sed non
expedit.
C. X. Nisi ad fidem Iudeus accesserit, separetur ab uxore
fideli.
C. XI. A parentum separentur consortio fideles, ne eorum inuoluantur
erroribus.
C. XII. Iudeis ad fidem uenientibus cum infidelibus nulla sit
conmunio.
C. XIII. Cum Iudeis nec manducandum, nec habitandum, nec ab eis
medicamentum accipiendum est.
C. XIV. Clerici siue laici Iudeorum conuiuia uitent, nec ad sua
consortia eos recipiant.
C. XV. Fideles infidelibus non sunt coniugio sociandi.
C. XVI. Cum hereticis catholici non misceant coniugia.
C. XVII. Christiana conmunione careat qui Iudaicae prauitati
coniugali uinculo se sociat.
QUESTIO II.
C. I. Non potest aliquis post baptismum alteram ducere uiuente ea,
que ante baptismum sibi fuerit uirgo copulata.
C. II. Licet fideli uxorem aliam ducere, quam Christianae fidei odio
infidelis dimittit.
QUESTIO III.
C. I. Non est bigamus qui ante baptismum habuerit unam, et post
baptismum alteram.
C. II. Non debet fieri episcopus qui ante baptismum habuerit unam, et
post baptismum alteram.
CAUSA XXIX.
QUESTIO I.
QUESTIO II.
C. I. Licet seruis matrimonia contrahere.
C. II. Ancillam in matrimonio susceptam uiro dimittere non
licet.
C. III. Inter patronum et libertam constat esse coniugium
legitimum.
C. IV. De eo, qui ancillam ducit in uxorem, quam putat liberam
esse.
C. V. Non licet mulieri dimittere quem sciens seruum accepit in
uirum.
C. VI. Seruitutis occasione dimitti non ualet que post controuersiam
status se in libertatem asseuerauerit.
C. VII. Occasione condicionis dolose mutatae uir non discedat ab ea,
quam tempore libertatis accepit.
C. VIII. Legitima seruorum coniugia sua auctoritate domini non
dirimant.
CAUSA XXX.
QUESTIO I.
C. I. Separentur uiri ab uxoribus, que aliquo casu natos suos coram
episcopis tenent.
C. II. Ab uxore separetur qui filiastrum suum coram episcopo
tenuit.
C. III. Non separetur a uiro que filiastrum suum de sacro fonte
leuauit.
C. IV. Non separetur a uiro, sed penitenciam agat que filium suum
coram episcopo fraudulenter tenuit.
C. V. Separentur et graui pena plectantur qui filiolam suam uel
spiritualem matrem ducunt in uxorem.
C. VI. Non separentur ab uxoribus qui filiastros suos coram episcopo
tenent.
C. VII. Non separetur ab uxore qui causa necessitatis filium suum
baptizauit.
C. VIII. Par penitencia ei indicitur, qui spiritualem filiam, et
penitencialem suam uiolare monstratur.
C. IX. De eodem. Item Celestinus.
C. X. De eodem. Idem.
QUESTIO II.
C. UN. Ante tempus consentiendi coniugium contrahi non potest.
QUESTIO III.
C. I. Qui de sacro fonte suscipitur filius eius est, a quo
suscipitur.
C. II. Filia spiritualis carnali filio nullo modo nubere
potest.
C. III. Filio suo, quam de sacro fonte susceperit nullus tradere
audeat.
[C. IV.]
C. V. Qui ex conpatre uel conmatre post susceptos filios de fonte
nati fuerint, coniungi non possunt.
[PALEA. C. VI.
C. VII. Non cogitur quis dimittere filiam suae conmatris, quam duxit
in coniugium.
QUESTIO IV.
C. I. Duas conmatres alicui habere non licet.
C. II. Octo annis peniteat qui duabus conmatribus conmiscetur.
C. III. Nullus duabus conmatribus misceatur.
C. IV. Uxorem conpatris ducere potest, cuius ipsa conmater non
fuerat.
C. V. De eodem.
C. VI. Uxor simul cum uiro filium alicuius in baptismate non
suscipiat.
QUESTIO V.
C. I. Clandestina coniugia fieri non debent.
C. II. Nuptias occulte celebrari non licet.
C. III. Nuptiae publice celebrari debent.
C. IV. In contrahendo coniugio ista sunt obseruanda.
C. V. Quomodo sponsus et sponsa ad benedictionem accedant.
C. VI. Sine publicis nuptiis nullus ducat uxorem.
C. VII. Quare feminae uelantur, dum maritantur.
C. VIII. Nuptiae dicuntur ab obnubendo, eo quod caput suum obnubere
soleant.
[C. IX.]
C. X. Ante iustam probationem nullus iudicandus aut dampnandus
est.
C. XI. Non sunt aliqua iudicanda prius, quam certis demonstrentur
indiciis.
CAUSA XXXI.
QUESTIO I.
C. I. Adulterio polluta non ducatur ab eodem in matrimonium.
C. II. Licet alicui ducere in matrimonium quam prius polluit per
adulterium.
C. III. Nullus ducat in coniugium quam prius polluit per
adulterium.
C. IV. Post mortem uiri non potest adulteram in coniugium ducere qui
uiro uiuente iuramentum sibi futurarum prebuit nuptiarum.
C. V. Post peractam penitenciam uiduam in coniugem ducere poterit,
quam uiuente uiro polluit adulterio.
[PALEA. C. VI.
C. VII. Post penitenciam reconcilietur ad conmunionem uidua, que
mechum suum in uirum accepit.
C. VIII. Fides et conuersatio penitenciam adbreuiet eorum, qui
frequenter ducunt uxores.
C. IX. Secundum ueritatis rationem fornicari conuincitur qui secundam
ducit uxorem.
C. X. Ut uitetur periculum fornicationis, secunda matrimonia
conceduntur.
C. XI. Nec secundae, nec tertiae, nec deinceps nuptiae sunt
condempnandae.
C. XII. Secunda coniugia, sicut et prima, licita esse
probantur.
[C. XIII.]
QUESTIO II.
C. I. Iuramento patris non cogitur puella nubere, cui numquam
assensum prebuit.
[PALEA. C. II.
C. III. Quorum unum futurum est corpus, unus debet esse et animus:
atque ideo nulla inuita est copulanda alicui.
C. IV. Non licet deserere uiro quam premissis dotibus in publica
attestatione duxit uxorem.
QUESTIO III.
C. UN. De parentibus, qui fidem frangunt sponsaliorum.
CAUSA XXXII.
QUESTIO I.
C. I. Patronus turpitudinis est qui uxorem suam adulteram dimittere
noluerit.
C. II. Causa fornicationis uir dimittat uxorem, non tamen alteram
ducat.
C. III. Sola uiri fornicatio uxorem maculat.
C. IV. Qui uxorem suam dimittere noluerit adulteram, duobus annis
peniteat, si ei debitum reddiderit.
C. V. Post penitenciam adulterii uxorem suam uir recipere
potest.
C. VI. Qui adulterae reddit debitum tribus annis peniteat.
C. VII. Adulterio purgato per penitenciam potest fieri reconciliatio
coniugii.
C. VIII. De eodem.
C. IX. Cum fornicationis uicium excluditur, castitatis uirtus
asciscitur.
C. X. Non habetur fallax apud Deum qui penitendo ad ueritatem
reuertitur.
C. XI. Veritas nuptiarum non consistit in conmixtione maris et
feminae.
C. XII. Primae ac secundae nuptiae hac auctoritate inprobari
uidentur.
C. XIII. Virginitas ex consilio suadetur, non ex inperio
precipitur.
C. XIV. Non est peccatum meretricem ducere in uxorem.
QUESTIO II.
C. I. Partus feminarum est eis sola causa nubendi.
C. II. Non coniuges, sed adulteri uocantur, qui non secundum precepta
Christi iunguntur.
C. III. Inmoderatus usus coniugatorum non est nuptiarum malum, sed
est ueniale propter nuptiarum bonum.
C. IV. Non datur presentia S. Spiritus tempore, quo coniugales actus
geruntur.
[C. V.]
C. VI. Coniuges sunt qui causa solius incontinentiae sibi inuicem
copulantur.
C. VII. Fornicarii sunt non coniuges, qui sterilitatis uenena
procurant.
C. VIII. Non est homicida qui aborsum procurat ante, quam anima
corpori sit infusa.
[C. IX.]
[C. X.]
C. XI. Profectus est honestatis fornicariam abicere, et uxorem
legitimam accipere.
C. XII. Legitimo matrimonio copulatur que concubinam habenti
traditur.
[C. XIII.]
[C. XIV.]
[C. XV.]
C. XVI. Viduae et uirgines propria uoluntate sibi maritos
eligant.
QUESTIO III.
C. UN. Arbitrium liberi aui, non originarii patris, puellam in
nuptiis sequi oportet.
QUESTIO IV.
C. I. Quomodo Abraham excusetur a crimine fornicationis.
C. II. Sicut bonorum ministerio mali et boni, ita ministerio malorum
boni et mali in fide generantur.
C. III. Abraham non est reus adulterii, qui uxore uiuente filios ex
ancilla suscepit.
C. IV. Quod preter legitimam uxorem conmittitur adulterii crimine
dampnatur.
C. V. Nichil fedius est quam amare uxorem quasi adulteram.
C. VI. Virginalis castitas non prefertur coniugio Abrahae.
C. VII. Patriarchae non concupiscentia explendae libidinis, sed causa
numerosae prolis plures habebant uxores.
C. VIII. Satius est absque liberis defungi, quam ex illicito
concubitu stirpem querere.
C. IX. Ex ancilla filii non sunt querendi.
C. X. Adulteria non sunt facienda uoluntate generandi filios.
C. XI. Illicitus concubitus et omnis non legitimus usus illorum
membrorum nomine mechiae intelligitur.
C. XII. Extraordinaria uoluptas et inuerecunda opera nuptiarum
luxuria et inmundicia appellantur.
C. XIII. Inmoderatus usus mulierum Salomonem ad idolatriam
traxit.
C. XIV. Liberorum procreatio in matrimonio laudatur; meretricia
uoluptas etiam in uxore dampnatur.
C. XV. Qui sint liberi, et quam condicionem parentum
sequantur.
QUESTIO V.
C. I. Melior est uirginitas mentis quam carnis.
C. II. Mente incorrupta non corrumpitur caro.
C. III. Aliena libido neminem polluit.
[C. IV.] Idem. [ibidem]
C. V. Idem in eodem libro, capitulo 27.
[C. VI.]
C. VII. In corpore pudicitia uiolari non potest, si mens inuiolata
seruetur.
C. VIII. Caro non peccat, si a contagione anima fuerit munda.
C. IX. Pudicitia carnis non eripitur, si mente seruatur.
C. X. Nec peccatum, nec iusticia opere sine uoluntate
perficitur.
C. XI. Virginitas carnis non seruatur mente corrupta.
C. XII. Corpore intacto nonnumquam castitas amittitur.
C. XIII. Adulterium perpetratur, cum uel innupta uel nupta turpiter
concupiscitur.
C. XIV. Que opprimuntur incontaminatis se uirginibus conparare non
audeant.
C. XV. Mechatur qui alicui preter matrimonii fedus miscetur.
C. XVI. Qui uiuente uxore sua alteram cognoscit adulterium
conmittit.
C. XVII. Qualiscumque sit uir, ex quo semel placuit, non est
dimittendus.
C. XVIII. Similiter de uxore intelligitur.
C. XIX. Non licet uiro uxorem dimittere nisi causa
fornicationis.
[C. XX.] Item.
C. XXI. Conmunione priuetur qui citra fornicationis causam uxorem
suam dimittit.
[C. XXII.] Item.
C. XXIII. In utroque sexu adulterium pari ratione punitur.
QUESTIO VI.
C. I. Qui fornicatur fornicationis causa uxorem suam dimittere non
potest.
C. II. Qualem quisque uult inuenire uxorem, talem se seruet
eidem.
C. III. Iudicium de alio expetere non debet qui de se iudicari
contempnit.
C. IV. Viri grauius sunt puniendi quam mulieres de adulterio.
C. V. Sicut uir est caput mulieris, sic adulterando grauius delinquit
quam mulier.
QUESTIO VII.
C. I. Vinculum coniugii fornicatione dissolui non potest.
C. II. Nulla ratione dissoluitur coniugium, quod semel initum
probatur.
C. III. Siue uir ab uxore, siue uxor a uiro causa fornicationis
discesserit, alteri adherere prohibetur.
[C. IV.]
C. V. Ab uxore dimissus, uel dimissa a uiro, ad penitenciam
redigantur, nisi aut continenter uiuere, aut sibi reconciliari
uoluerint.
C. VI. Mechatur qui a uiro dimissam ducere presumit.
C. VII. Adultera probatur que uiuente marito alteri nubit.
C. VIII. Mulieri fideli, que uirum adulterum dimittit, alii nubere
non licet.
C. IX. Ad penitenciam est cogendus qui multis nuptiis
copulatur.
C. X Qui ob fornicationem uxorem dimittit, et aliam ducit, mechari
probatur.
[C. XI.]
C. XII. Minus est secundum naturam coire, quam contra naturam
delinquere.
C. XIII. Grauiora sunt flagicia, que contra naturam probantur.
C. XIV. Turpior et flagitiosior est usus contra naturam, quam
fornicationis uel adulterii.
C. XV. Omnis inmunda pollutio fornicatio est, licet uaria sint
peccata fornicationis.
C. XVI. Adulterium secundum in penis obtinet locum.
[C. XVII.]
C. XVIII Licet ducere aliam infirmo, cui sua ob infirmitatem corporis
debitum reddere non ualet.
C. XIX. Licitum coniugium non negetur illi, cuius uxor cum suo fratre
dormiuit.
C. XX. Disiungantur, et numquam coniugio copulentur, qui quodlibet
infra subiectorum admiserit.
C. XXI. Sororem uxoris polluens neutram habere ualet.
C. XXII. Causa adulterii uxorem relinquens continentiam
seruet.
C. XXIII. Neutram habeat qui sororem uxoris polluit.
C. XXIV. Cum nouerca, uel filiastra, uel sorore uxoris dormiens ad
coniugium non potest peruenire; uiris earum legitima non negantur
coniugia.
C. XXV. Ob infirmitatem uel dampna corporis coniugium solui non
licet.
C. XXVI. Furiosus et furiosa matrimonium contrahere non
possunt.
C. XXVII. Sterilem uxorem dimittere, et causa fecunditatis aliam
ducere alicui non licet.
[C. XXVIII.]
QUESTIO VIII.
C. UN. Non debet aliquis a continentiae uoto recedere, etiamsi
infidelis Christianam se fieri polliceatur.
CAUSA XXXIII.
QUESTIO I.
C. I. Licet mulieri alteri nubere, quam ob frigiditatem uir
cognoscere non potuit.
[C. II.] Item ex epistola eiusdem.
C. III. In ueritate uiri consistat, si mulier negat se cognitam ab
eo.
C. IV. De his, qui maleficiis inpediti coire non possunt.
QUESTIO II.
C. I. Non licet alicui uxorem dimittere, nisi causa discidii primum
ecclesiae probetur.
C. II. Lex diuina prohibet uirum uxorem dimittere, nisi causa
fornicationis.
C. III. Absque causae cognitione a uiro suo dimissa ad omnia
restituatur.
C. IV. Nisi post restitutionem, neque de coniugii federe, neque de
adulterii crimine inter uirum et uxorem iudicium est agitandum.
C. V. Coniugia penitus interdicantur his, qui suas uxores
occidunt.
C. VI. Non licet alicui uxorem adulteram occidere.
C. VII. Penitencia eius, qui propriam uxorem absque causa
perimit.
C. VIII. Penitencia Astulphi, qui uxorem suam interfecerat.
C. IX. Potius uxore uiuente quis aliam ducat, quam humanum sanguinem
fundat.
C. X. Clerici si uxores eorum peccauerint, preter necem eas domi
custodiant, et ad salutaria eas ieiunia cogant.
C. XI. Quare sit institutum post septem annos in pristinum statum
penitentem redire.
C. XII. Penitentes matrimonia contrahere prohibentur.
C. XIII. Ex indulgentia post penitenciam legitima non negentur
matrimonia.
C. XIV. Propter lapsum iuuenilis incontinentiae non negentur
penitentibus licita coniugia.
C. XV. Hec penitencia est inponenda ei, qui matrem occiderit.
C. XVI. Post penitenciam legitimam adolescentibus permittuntur licita
coniugia.
C. XVII. Puniatur qui hec crimina conmittit, non tamen legitimam
dimittat uxorem.
C. XVIII. Non homo separat quos pena condempnat.
C. XIX. De eodem.
QUESTIO III.[ TRACTATUS DE PENITENCIA. ]
DISTINCTIO I.
[C. I.]
[C. II.] Item Iohannes Chrisostomus.
[C. III.] Item Propheta.
[C. IV.] Item.
[C. V.]
[C. VI.] Codicis libro I. titulo de Episcopis et Clericis Inp.
[C. VII.] Libro Codicis titulo de postulando Inp. Leo et Ant.
Nicostrato P. P.
[C. VIII.] Idem.
[C. IX.] Item libro IX. titulo ad legem Iuliam maiestatis. [l.
5.]
[C. X.] Inpp. Valentinianus, Valens, et Gratianus.
[C. XI.] Inpp. Gratianus et Valentinianus.
[C. XII.] Item Digestorum titulo de iniuriis, lege Sed est
questionis.
[C. XIII.] Item apud Labeonem.
[C. XIV.]
[C. XV.] Titulo de extraordinariis criminibus.
[C. XVI.] Item titulo de furtis.
[C. XVII.] Item libro II. titulo Quod quisque iuris, lege 1.
[CAP. XVIII.]
[C. XIX.]
[C. XX.]
[C. XXI.]
[C. XXII.]
C. XXIII. Non solum qui manibus occidunt, sed etiam quorum consilio
et fraude alii occiduntur, homicidae probantur.
C. XXIV. Interfectores fratrum, detractores eorum, eosque odientes,
homicidae habentur.
C. XXV. In maleficiis uoluntas pro opere reputatur.
C. XXVI. De eodem.
C. XXVII. Homicida est qui fratri suo mala suadet.
C. XXVIII. Occidit qui ad nocendum mouetur.
C. XXIX. Furti tenetur qui solo timore non furatur.
C. XXX. Non ideo minus delinquit, cui sola deest facultas.
[C. XXXI.] Item Prosper. [lib. II. de uita contemplatiua,
[C. XXXII.] Et infra.
[C. XXXIII.]
C. XXXIV.
[C. XXXV.]
[C. XXXVI.]
[C. XXXVII.] Item.
[C. XXXVIII.] Item Ambrosius in libro de Paradyso.
[C. XXXIX.] Idem in sermone [I.] Quadragesimae.
[C. XL.] Item Iohannes Os aureum. [in hom. de penitencia, que
incipit: "Prouida mente."]
[C. XLI.] Idem.
[C. XLII.] Item Augustinus. [in lib. de continentia, cap. 6.]
[C. XLIII.] Idem Vincentio. [epist. XLVIII.]
[C. XLIV.] Idem [in lib. L. Homil., hom. 49.] de penitencia.
[C. XLV.] Item Ieronimus super Exodum.
[C. XLVI.] Item Augustinus.
[C. XLVII.] Item Ambrosius in libro de Paradyso.
[C. XLVIII.] Idem.
[C. XLIX.] Item Leo Episcopus Theodoro, Foroiuliensi Episcopo.
[epist. LXXXIX. al. XCI.]
[C. L.] Item Ambrosius. [lib. I. de penit., c. 1.]
[C. LI.] Item Ambrosius. [lib. II. de Cain et Abel, c. 4.]
[C. LII.] Item in eodem. [I. lib. de penit. c. 3.]
[C. LIII.] Idem. [lib. II. de penit., c. 7.]
[C. LIV.] Item. [ibidem, c. 4.]
[C. LV.] Item in eodem. [II. lib. c. 9.]
[C. LVI.] In eodem.
[C. LVII.] Item Ciprianus. [lib. IV. epist. 2. ad Antonianum]
[C. LVIII.] Item Ieronimus.
[C. LIX.] Item.
[C. LX.]
[C. LXI.]
[C. LXII.] Idem. [ad Rusticum, Narbonensem Episcopum, epist. XC. al.
XCII. c. 7.]
[C. LXIII.] Item Augustinus in sermone de penitencia: [al. lib. de
penitenciae medicina]
[C. LXIV.] Item Ambrosius. [in c. 1. Lucae.]
[C. LXV.] Item Leo Papa. [epist. XC. al. XCII. Ad Rusticum, c.
8.]
[C. LXVI.] Item Ieronimus in Malachia.
[C. LXVII.] Idem in Amos Propheta. [ad c. 9.]
[C. LXVIII.] Idem super Danielem. [ad c. 4.]
[C. LXIX.] Idem.
[C. LXX.] Idem. [Ieronimus in c. 5. Epistolae ad Ephesios]
[C. LXXI.] Idem. [in c. 1. Amos.]
[C. LXXII.] Idem. [epist LXV. ad Pammachium et Oceanum]
[C. LXXIII.] Idem.
[C. LXXIV.] Idem in Malachia.
[C. LXXV.] Idem. [in c. 9. Danielis]
C. LXXVI. Operibus misericordiae non Deum emimus, sed nosmetipsos
redimimus.
[C. LXXVII.] Item Iohannes Os aureum. [homil. IX. ad c. 6. epist. ad
Hebraeos.]
[C. LXXVIII]. Item Ambrosius in libro [I.] de penitentia. [c.
2.]
[C. LXXIX.] Idem. [lib. II. de penit. c. 10.]
[C. LXXX.] Idem. [eodem lib. II. c. 11.]
[C. LXXXI.] Item Augustinus ad Felicianum.
[C. LXXXII.] Item Gregorius.
[C. LXXXIII.] Item Augustinus. [de peccatorum meritis et remiss. lib.
II., c. 34.]
C. LXXXIV. Doloris mensura potius quam temporis in actione
penitenciae consideranda est.
C. LXXXV. Idem in eadem. [hom. L., c. 11.]
C. LXXXVI. Mortificatio uiciorum magis quam abstinentia ciborum
penitenti est necessaria.
C. LXXXVII. Item Iohannes Crisostomus. [id est, auctor operis
imperfecti in Matthaeum, homil. 40.]
[C. LXXXVIII.]
C. LXXXIX. Sufficit illa confessio, que primum Deo, deinde sacerdoti
offertur.
[C. XC.]
DISTINCTIO II.
C. I. Primam uicii causam non penitus extinguit qui in idem illam
postea recidit.
[C. II.]
[C. III.] Idem super epistolam [I.] Iohannis. [tract. 8.]
[C. IV.] Item Gregorius in Moralibus.
[C. V.] Item Prosper in libro [III.] de contemplatiua uita. [c.
13.]
[C. VI.] Item Beda super Iohannem. [ad c. 1.]
[C. VII.] Item Apostolus. [I. Cor. 13.]
[C. VIII.] Item Augustinus super epistolam [I.] Iohannis.
[C. IX.] Item Gregorius super Ezechielem. [hom. III.]
[C. X.] Idem in eodem, omelia V.
[C. XI.] Idem in eodem omelia V.
[C. XII.]
[C. XIII.]
[C. XIV.]
[C. XV.]
[C. XVI.]
[C. XVII.] In eadem. [tract. IX.]
[C. XVIII.] In eadem.
[C. XIX.] Idem ad Ieronimum. [epist. XXIX.]
[C. XX.] Item Gregorius.
[C. XXI.]
[C. XXII.] Item Gregorius. [lib. XXV. Moralium, c. 16.]
[C. XXIII.] Idem. [lib. XXI. Moralium c. 3.]
[C. XXIV.] Item Ieronimus. [ad c. 1. Amos.]
[C. XXV.] In eodem.
[C. XXVI.] In eodem. [c. 9.]
[C. XXVII.] In eodem.
[C. XXVIII.] Item Apostolus ad Galathas. [c. 5. u. 6.]
[C. XXIX.] Item ad Ebreos. [c. 6. u. 10.]
[C. XXX.]
[C. XXXI.]
[C. XXXII.] Idem in omelia XI.
[C. XXXIII.] Item Ambrosius [lib. VI. epist. 14.] ad Sabinum.
[C. XXXIV.] Idem ad eundem. [eodem lib., ep. 42.]
[C. XXXV.] Idem in Exameron. [lib. VI. c. 7.]
[C. XXXVI.] Idem de fuga seculi. [c. 4.]
[C. XXXVII.] Idem de uita beata. [c. 5.]
[C. XXXVIII.] Idem in libro de Ysaac et anima. [c. 5.]
[C. XXXIX.] Idem in libro de Paradyso. [c. 13.]
[C. XL.]
[C. XLI.]
[C. XLII.] Item in eodem. [c. 8.]
[C. XLIII.] Item Gregorius. [lib. VIII. Moralium, cap. 35.]
[C. XLIV.]
[C. XLV.]
DISTINCTIO III.
[C. I.]
[C. II.] Idem in libro [II.] de unica penitentia. [c. 10.]
[C. III.] Item Augustinus. [libro de dogmatibus ecclesiasticis, c.
54.]
[C. IV.] Idem in libro de penitentia. [c. 8.]
[C. V.] In eodem. [c. 13.]
[C. VI.] Item Gregorius in estiuum tempus. [id est homil. XXXIV.
Euang.]
[C. VII.] Idem. [tract. CXXIV. in c. 21. Iohannis.]
[C. VIII.] Item Iohannes Os aureum. [in homilia de penitencia]
[C. IX.] Item Smaragdus. [in expositione regulae S. Benedicti, c.
4.]
[C. X.] Item Augustinus. [hom. XLI.]
[C. XI.] Item Ysidorus. [lib. II.] de summo bono [c. 16.]
[C. XII.] Item Augustinus in libro soliloquiorum.
[C. XIII.] Item Gregorius in Pastorali. [part. III., admon.
31.]
[C. XIV.] Item.
[C. XV.] Item.
[C. XVI.] Item.
[C. XVII.] Item in Moralibus. [lib. I. c. ult.]
[C. XVIII.]
[C. XIX.] Item.
[C. XX.] Item Iohannes Crisostomus.
[C. XXI.] Item Pius Papa. [epist. I.]
[C. XXII.]
[C. XXIII.]
[C. XXIV.]
[C. XXV.] Item Ambrosius in Apologia Dauid. [c. 2.]
[C. XXVI.] Item in eodem. [c. 7.]
[C. XXVII.]
[C. XXVIII.]
[C. XXIX.] Item Gregorius in omelia X. super Ezechielem. [in
extremo.]
[C. XXX.]
[C. XXXI.] Item in principio Naum.
[C. XXXII.]
[C. XXXIII.] Item Augustinus ad Macedonium.
[C. XXXIV.]
[C. XXXV.] Item Esitius. [lib. II. ad c. 10. Leuitici]
[C. XXXVI.] Item Iohannes Os aureum [hom. XXXI.] in [c. 12.] epistola
ad Ebreos.
[C. XXXVII.] Item Ambrosius in libro [II.] de penitencia. [c.
11.]
[C. XXXVIII.] Item Ieronimus super Mattheum.
[C. XXXIX.] Item Leo Papa in sermone: "Inter omnia".
[C. XL.] Item Gregorius super Ezechielem. [hom. X.]
[C. XLI.] Item Ambrosius in XVIII. octonario.
[C. XLII.]
[C. XLIII.]
[C. XLIV.]
[C. XLV.]
[C. XLVI.]
[C. XLVII.]
[C. XLVIII.] Item Iohannes Crisostomus. [hom. LXVII. ad populum
Antiochenum]
[C. XLIX.]
DISTINCTIO IV.
[C. I.]
[C. II.] Item Gregorius. [lib. IV. Dialog., c. 60.]
[C. III.] Item Augustinus in omelia L.
[C. IV.] Item.
[C. V.] Item Beda super Lucam. [lib. IV. c. 48.]
[C. VI.] Item.
[C. VII.] Item Augustinus in libro questionum Deuteronomii. [quest.
XLII.]
[C. VIII.]
[C. IX.]
[C. X.]
[C. XI.]
[C. XII.]
[C. XIII.]
[C. XIV.]
[C. XV.]
[C. XVI.] Item Gregorius in eiusdem loci explanatione.
[C. XVII.] Idem. [in homil. IV. ad c. 1. Ezech.]
[C. XVIII.] Item Petrus in epistola II. [c. 2.]
[C. XIX.]
[C. XX.]
[C. XXI.]
[C. XXII.] Ieronimus. [ad c. 7. Oseae]
[C. XXIII.] Idem.
[C. XXIV.] Item Gelasius.
DISTINCTIO V.
[C. I.]
C. II. Penitens negotiationis lucra abiciat.
C. III. Post penitenciam ad miliciam secularem redire non
licet.
C. IV. Decennio peniteant qui post penitenciam ad secularem miliciam
redeunt.
C. V. A communione suspendantur qui post penitenciam ad secularia
redeunt.
C. VI. Que sit falsa penitencia.
C. VII. Post conuersionem ad negotium redire non licet, quod sine
peccato agi non potest.
C. VIII. De eodem.
DISTINCTIO VI.
[C. I.]
[C. II.] Deponatur sacerdos, qui peccata penitentis publicare
presumit.
C. III. Cuilibet sacerdoti conmissum, nisi pro eius ignorantia, alter
sacerdos ad penitenciam non suscipiat.
DISTINCTIO VII.
[C. I.]
[C. II.]
[C. III.] Idem. [in eadem homilia, paulo superius.]
[C. IV.]
[C. V.]
[C. VI.] Item Augustinus in libro de penitencia.
QUESTIO IV.
C. I. Tempore, quo uxori debitum redditur, a carnibus agni abstinere
oportet.
C. II. A coniugali concubitu in sanctorum solempnitatibus est
abstinendum.
C. III. Diebus ieiuniorum a propriis etiam uxoribus abstinere
oportet.
C. IV.
C. V. Uxoris usus certis diebus cessare iubetur.
C. VI. Non uere agit penitenciam qui continentiam non seruat.
C. VII. Ab ingressu ecclesiae temperare debet uir cum propria uxore
dormiens.
C. VIII. In diebus Quadragesimae nuptiae celebrare non licet.
C. IX. De eodem.
C. X. De eodem.
C. XI. De eodem.
C. XII. Nisi ex consensu communi orationi coniuges uacare non
possunt.
C. XIII. Nisi ex consensu coniugatis penitencia non detur.
QUESTIO V.
C. I. Non potest uir continentiam seruare, nisi uxoris teneat
assensum.
C. II. Non debet extorqueri mulieris consensus ad continentiam Deo
uouendam.
C. III. Vir potest abnuere uota continentiae, que sine eius consensu
Deo uxor obtulerit.
C. IV. Non potest uir continentiae uota rescindere, que eius assensu
mulier Deo promisit.
C. V. Continentiae meritum habet qui incontinentia uxoris debitum
sibi reddere cogitur.
C. VI. Vota continentiae sine uxoris consensu reddi non
possunt.
C. VII. Absque ceteris operibus nec sola uirginitas saluat, nec
cetera absque uirginitate proficiunt.
[C. VIII.] Idem.
[C. IX.] Idem.
C. X. Non licet illi uxorem ducere, qui suam uelare
permiserit.
C. XI. Vota abstinentiae, que mulier permittente uiro promiserit.
illo prohibente seruare non cogitur.
C. XII. Mulieres uiris suis debent subesse.
C. XIII. Vir est caput mulieris.
[C. XIV.] Item in eodem.
C. XV. De eodem.
C. XVI. Arbitrium uiri mulierem sequi oportet omnibus.
C. XVII. Nulla est mulieris potestas, sed in omnibus uiri dominio
subsit.
[C. XVIII.] Idem in Exameron in tractatu diei quartae:
[C. XIX.] Idem super primam epistolam ad Chorinthios.
[C. XX.] Idem in libro de Paradyso. [c. 10.]
CAUSA XXXIV.
QUESTIO I. et II.
C. I. Que alii nupserit, putans uirum suum mortuum esse, illo
redeunte ad priorem redire cogatur.
C. II. Viro uel uxore de captiuitate redeuntibus priora
redintegrentur coniugia.
C. III. Que primo uiro relicto secundo adheserit, nisi secundum
relinquens, primo reconciliari non potest.
C. IV. Que uirum in captiuitate ductum sequi noluerit, maneat
innupta, quamdiu uir eius uixerit.
C. V. Non est adultera uirgo, que nesciens uiro nubit alieno.
C. VI. Non cogatur legitimam deserere uxorem qui nesciens dormiuit
cum eius sorore.
[PALEA. C. VII.
C. VIII. Matrimonia legitima non prohibeantur contrahere quorum
incestum ignorantia excusat.
[C. IX.] Item ex eodem.
[C. X.] Item ex eodem.
CAUSA XXXV.
QUESTIO I.
C. UN. Quare constitutum fit, ne consanguineas ducamus uxores.
QUESTIO II. et III.
C. I. Usque ad septimam generationem nullus de sua cognatione ducat
uxorem.
C. II. Infamia notantur qui consanguineas ducunt uxores.
C. III. Affines in quinta generatione copulari possunt; in quarta, si
inuenti fuerint, non separentur.
[C. IV.] Idem.
C. V. Non prohibentur ducere uxores qui ignoranter incestum
conmittunt.
[C. VI.] Item ex eodem.
C. VII. Ex propinquitate sui sanguinis uel uxoris usque in septimum
gradum nullus ducat uxorem.
C. VIII. Incestuosi nullo sunt digni nomine coniugii.
C. IX. Incestuosi usque ad satisfactionem excommunicentur.
C. X. Nullus ducat uxorem a consanguineo suo cognitam, uel aliqua
pollutione maculatam.
C. XI. Extraordinaria pollutio in naturalibus non inpedit
affectum.
C. XII. Nullus ducat in coniugem relictam consanguineorum uxoris suae
usque in tertiam progeniem.
C. XIII. A consanguineis propriis uel suae uxoris pariter cuique est
abstinendum.
C. XIV. In parentela propria et coniugis eadem consanguinitas est
obseruanda.
C. XV. Nurus non aliter deputanda est quam filia.
C. XVI. Usque ad septimam generationem progeniem suam unumquemque
seruare oportet.
C. XVII. De eodem.
C. XVIII. Quousque inter aliquos generatio recordatur aut in memoria
retinetur, sibi inuicem non copulentur.
C. XIX. Ex propinquitate sui sanguinis usque ad septimum gradum
nullus ducat uxorem.
C. XX. Anglis permittitur, ut in quarta uel in quinta generatione
copulentur.
C. XXI. In quinta uel sexta generatione nullus amplius copuletur
coniugio.
C. XXII. Duorum consobrinorum coniuges uni et eidem nubere non
possunt.
QUESTIO IV.
C. UN. Quare usque ad sextum gradum consanguinitas obseruetur.
QUESTIO V.
C. I. Quomodo dirimuntur gradus consanguinitatis.
C. II. Quomodo sint conputandi gradus consanguinitatis.
C. III. Quare consanguinei uxoris ad uirum pertinere dicantur, et
quomodo affinitates sint conputandae.
C. IV. Qualiter gradus parentelae conputantur.
C. V. Equiuocatio est, cum soror uxoris cognata uocatur.
C. VI. Nomina graduum superiorum, siue inferiorum siue ex latere
uenientium.
QUESTIO VI.
C. I. Consanguinei tantum, uel, si progenies defecerit, antiqui et
ueraces propinquitatem in sinodo conputent.
[PALEA. C. II.
C. III. Qui iurando propinquitatem firmare debeant.
C. IV. Suae confessioni relinquitur quorum incestum nullus iurando
affirmat.
C. V. Iuramentum accusatoris.
C. VI. Iuramentum testium.
C. VII. Sinodale iuramentum.
C. VIII. Iuramentum illorum, qui consanguinitatem probant.
C. IX. Iuramentum separationis.
C. X. Nisi coram ecclesia consanguinitate probata uxorem dimittere
non licet.
C. XI. Reconciliationis iuramentum.
QUESTIO VII.
C. UN. Non appellantur filii, qui de incestuosis nascuntur.
QUESTIO VIII.
C. I. Non separentur qui infra septimam generationem ignoranter
copulantur.
C. II. In quarto uel quinto gradu qui coniuncti inuenti fuerint
separentur.
C. III. Non ducat uxorem qui usque ad mortem alterius in incestu
perseuerauerit.
QUESTIO IX.
C. I. Que rationabiliter decisa sunt mutari non expedit.
C. II. Que utiliter decisa sunt a successoribus roborentur, a
temerariis presumpta resecentur.
C. III. Corrigendum est quod illicite admittitur, aut a
predecessoribus admissum inuenitur.
C. IV. Secundum suae condicionis tenorem apostolica ualet mutari
sentencia.
C. V. A predecessoribus dampnatos aliorum supplicationibus in
pristinum statum apostolica reformat ecclesia.
C. VI. Sentenciam Romanae sedis in melius conmutari potest.
C. VII. (VIII.) A predecessoribus depositi a successoribus
restituuntur.
C. VIII. (VII.) Cuiusque iudicium apostolicae sedis auctoritas
retractare ualet.
[C. IX.]
QUESTIO X.
C. I. Affinitas in superstite non deletur.
C. II. Soboles ex secundis nuptiis genita consanguineis prioris uiri
copulari non debet.
[C. III.]
C. IV. De eodem.
C. V. De eodem.
CAUSA XXXVI.
QUESTIO I.
C. I. Quid sit raptus.
C. II. Ubi raptus admittitur.
C. III. Si raptor cum rapta ad ecclesiam confugerit, quid fieri
debeat.
QUESTIO II.
C. I. Raptores puellarum et consentientes excommunicentur.
C. II. Ob inmanitatem sceleris abiciantur raptores uiduarum uel
uirginum.
[C. III.]
C. IV. De eodem.
C. V. Excommunicentur raptores uiduae uel uirginis, cum sibi
fauentibus.
C. VI. Excommunicetur qui uiduam uel filiam alterius extra uoluntatem
parentum rapit, aut regis beneficio postulat.
[C. VII.]
C. VIII. Quot sint legitima coniugia, et quod uoluntate patris rapta
raptori nubere potest.
C. IX. Cum uoluntate parentum raptas in coniugium habere
permittitur.
C. X. Post penitenciam raptori uel raptae licita coniugia
concedantur.
C. XI. Nec etiam uoluntate parentum raptores raptas possunt habere
coniuges.
Spalten:
357/358 -
1291/1292