Suche

Neue ausführliche Suche

CAUSA XXIII.

GRATIANUS.
Quidam episcopi cum plebe sibi conmissa in heresim lapsi
sunt; circumadiacentes catholicos minis et cruciatibus ad heresim
conpellere ceperunt, quo conperto Apostolicus catholicis episcopis
circumadiacentium regionum, qui ab inperatore ciuilem iurisdictionem
acceperant, inperauit, ut catholicos ab hereticis defenderent,
et quibus modis possent eos ad fidei ueritatem redire
conpellerent. Episcopi, hec mandata Apostolica accipientes,
conuocatis militibus aperte et per insidias contra hereticos pugnare
ceperunt. Tandem nonnullis eorum neci traditis, aliis rebus suis
uel ecclesiasticis expoliatis, aliis carcere et ergastulo reclusis, ad
unitatem catholicae fidei coacti redierunt. (Qu. I.) Hic primum
queritur, an militare peccatum sit? (Qu. II.) Secundo, quod
bellum sit iustum, et quomodo a filiis Israel iusta bella gerebantur?
(Qu. III.) Tertio, an iniuria sociorum armis sit propulsanda?
(Qu. IV.) Quarto, an uindicta sit inferenda? (Qu. V.)
Quinto, an sit peccatum iudici uel ministro reos occidere?
(Qu. VI.) Sexto, an mali sint cogendi ad bonum? (Qu. VII.)
Septimo, an heretici suis et ecclesiae rebus sint expoliandi, et
qui possidet ab hereticis ablata an dicatur possidere aliena?
(Qu. VIII.) Octauo, an episcopis uel quibuslibet clericis sua
liceat auctoritate, uel Apostolici, uel inperatoris precepto arma
mouere?

Überblick

Kapitel:

C. I. Bella carnalia bellorum spiritualium figuram gerunt.

C. II. Precepta patienciae uirtute animi, non ostentatione corporis seruanda sunt.

C. III. In bellicis armis multi Deo placere possunt.

C. IV. Que sint in bello iure reprehendenda.

C. V. Militare non est peccatum.

C. VI. Pacata sunt bella, que geruntur, ut mali coherceantur et boni subleuentur.

C. VII. Summa est laus miliciae republicae utilitatibus obedientiam exhibere.

C. I. Quid sit iustum bellum.

C. II Nichil interest ad iusticiam, siue aperte siue ex insidiis aliquis pugnet.

C. III. Innoxius transitus filiis Israel negabatur, atque ideo iusta bella gerebantur.

C. I. Quot sint differentiae retributionis.

C. II. Ab inperatore ecclesia auxilium postulare debet.

C. III. Catholici aduersus hereticos a potestatibus ordinatis defensionem postulare possunt.

C. IV. Quantum interest inter persecutionem hereticorum et catholicorum.

C. V. Iusticia plenus est qui patriam bello tuetur a barbaris.

C. VI. Prodest latroni uel piratae qui membra eius debilitat.

C. VII. Qui a socio non repellit iniuriam similis est ei, qui facit.

C. VIII. Malorum inpietati fauet qui eis obuiare cessat.

C. IX. Qui diuina mandata contempnunt seueris coherceantur uindictis.

C. X. Inperatores cum episcoporum prouisione ecclesiae defensionem aduersus diuitum potenciam debent suscipere.

C. XI. Non sunt inmunes a scelere qui non liberant eos, quos possunt liberare a facto.

C. I. Quomodo mali sunt tollerandi, et quomodo ab eis sit recedendum.

C. II. Quod mali sint tollerandi a bonis.

C. III. Pro pace ecclesiae mali sunt tollerandi.

C. IV. De eodem.

C. V. Pacificus est qui corrigit quod potest, uel excludit a se quod non potest.

C. VI. Quid sit malis sociari.

C. VII. Aliena peccata in ecclesia alicui non preiudicant.

C. VIII. Non te maculat malus, si ei non consentis, sed ipsum redarguis.

C. IX. Inmundum tangere est peccatis consentire.

C. X. Non maculant innocentes facta nocentium, que ab eis credi non possunt.

C. XI. Mali, quos ecclesia recipit, nec expellit, a bonis sunt tollerandi.

C. XII. Pastor est diligendus, mercenarius tollerandus, latro cauendus.

C. XIII. Spiritualis carnalem non persequitur, sed e conuerso.

C. XIV. Boni a malis numquam in hac uita penitus possunt separari.

C. XV. Presens ecclesia simul recipit bonos et malos.

C. XVI. In lege cuique permittebatur diligere amicum, et odire inimicum.

C. XVII. Infidelium colloquia et conuiuia non sunt euitanda.

C. XVIII. Quedam mala sunt punienda, et quedam tolleranda.

C. XIX. Leuius occulta, seuerius autem ab ecclesia punienda sunt delicta manifesta.

C. XX. Sicut ab oratione cessandum non est, sic nec a correctione.

C. XXI. Soli predestinati saluantur, quod tamen postulando suo labore merentur.

[C. XXIII.] Idem.

C. XXIV. Non semper in eos, qui peccant, uindicta exercenda est.

C. XXV. Medicinali seueritate mali coguntur ad bonum.

C. XXVI. Non semper est in eos, qui peccant, uindicta exercenda.

C. XXVII. Pro iniuria propria episcopo aliquem excommunicare non licet.

C. XXVIII. Valde offendit qui dominica debita inpune dimittit.

C. XXIX. Iniuria, cui semel remittitur, iterum reuocari non debet.

C. XXXI. Iudicis non est sine accusatore dampnare.

C. XXXII. Quod a multitudine peccatur, uel ab eo, qui multitudinem habet sociam, ab ecclesia non punitur, sed defletur.

C. XXXIII. De iusta et iniusta misericordia.

C. XXXIV. Non debemus in mala causa pauperi misereri.

C. XXXV. Homini est miserendum, peccatori est irascendum.

C. XXXVI. Qui dicatur gladium accipere.

C. XXXVII. Potestatis offitio utiliter inquieti corriguntur.

C. XXXVIII. Heretici ad salutem etiam inuiti sunt trahendi.

C. XXXIX. Heretici utiliter patiuntur que utiliter catholici inferunt.

C. XL. Ecclesia ratione hereticos persequitur.

C. XLI. A regibus terrae contra inimicos suos ecclesia auxilium petat.

C. XLII. Malos ecclesia iuste persequitur.

C. XLIII. Exemplo Christi mali sunt ad bonum cogendi.

C. XLIV. Non crudelitate, sed dilectione Moyses populum flagellauit.

C. XLV. Non inputatur fidelibus, qui ex offitio aut tormenta exercent, aut capitalem sentenciam ferunt.

C. XLVI. Inmunis est dictator a culpa, cum legum auctoritas in inprobos exercetur.

C. XLVII. In correptione malorum Deus omnipotens placatur.

C. XLVIII. Ecclesiasticae religionis inimici etiam bellis sunt cohercendi.

C. XLIX. Merito fidei bellorum prestatur uictoria.

C. L. Ad iram Deus prouocatur, cum peccata puniri differuntur.

C. LI. Vindicta, que ad correctionem ualet, non est prohibenda.

C. LII. Que ueritati contraria sunt Christianus persequi debet.

C. LIII. Quemadmodum homo debet diligere proximum sicut se ipsum.

C. LIV. De eodem.

C. I. Mali non sunt interficiendi, sed flagellis emendandi.

C. II. Preter supplicium mortis rei sunt puniendi.

C. III. Mali sunt prohibendi a malo, et cogendi ad bonum.

C. IV. Quies ecclesiae principum seueritate iuuatur.

C. VI. In presentiarum nonnulli puniuntur, ne in eternum flagellentur.

C. VII. Qui rei sunt sanguinis ab ecclesia debent defendi.

C. VIII. Ex offitio non est peccatum hominem occidere.

C. IX. Qui Deo auctore bella gesserunt, preceptum non occidendi nequaquam transgressi sunt.

C. X. Nemini licet sibi manus inicere.

C. XI. De eodem.

C. XII. Nulla fiat pro illis oratio, qui se ipsos interficiunt.

C. XIII. Non est reus homicidii miles, qui potestati obediens hominem occidit.

C. XIV. Homicida est qui sponte occidit quos iudex iubet occidi.

C. XV. Sicut iure laudatur obedientia, ita reprehenditur qui sibi non concessa usurpat.

C. XVI. Bono animo offitia uindictae possunt inpleri.

C. XVII. Non est iniquus, sed humanus, qui crimen persequitur, ut hominem liberet.

C. XVIII. Quare sint instituta regia potestas et legalia tormenta.

C. XIX. Nonnumquam pocius peccat qui causam mortis prebet, quam ille, qui occidit.

C. XX. Quod sacerdotes efficere docendo non ualent; disciplinae terrore potestas extorqueat.

C. XXI. Et regia, et sacerdotalis defendant auctoritas que ad diuinam confessionem pertinent.

C. XXII. Sacerdotalis ammonitio quos corrigere non ualet secularis potentia corrigat.

C. XXIII. Malos conprimere, et bonos subleuare regum offitium est.

C. XXIV. Eterna mercede fraudatur qui fidem et reuerentiam potestatibus seruare contempnit.

C. XXV. Militaris disciplina regi omnia seruat.

C. XXVI. Querimonias ecclesiarum qui in dignitatibus agunt attentius debent audire.

C. XXVII. Contrariae fortitudines non solum homines sunt sed ultrices irae Dei.

C. XXVIII. Qui crudeles iugulat non est talis, qualis patientibus uidetur.

C. XXIX. Minister Domini est qui malos percutit in eo, quod mali sunt.

C. XXX. Non scelus admittit iudex, qui hominem uincit.

C. XXXI. Non sanguinem fundit qui homicidas et sacrilegos punit.

C. XXXII. Principes seculi pessimis parcere non debent.

C. XXXIII. Tribulationum flagellis aliquando perfidia castigatur.

C. XXXIV. Iniuria sacramentorum Christi a regibus est uindicanda.

C. XXXV. Diligentissimi rectores sunt, qui malos, ut a malo fugiant, persequuntur.

C. XXXVI. Non amatur seruus uel filius, cum non corripitur.

C. XXXVII. Innocentis offitium est nulli nocere, et peccantem punire.

C. XXXVIII. Non est misericors qui uiciis nutriendis parcit.

C. XXXIX. Enormia flagicia per seculi iudices corripiantur.

C. XL. Furta et cetera crimina a rege sunt cohibenda.

C. XLI. Non peccat qui ex offitio nocentem interficit.

C. XLII. Non qui ad bonum, sed qui ad malum cogit persequitur.

C. XLIII. Scismaticos et hereticos seculi potestates coherceant.

C. XLIV. Ab ecclesiae unitate diuisi a secularibus potestatibus coherceantur.

C. XLV. Iniquitas prauorum, quamuis bonis proficiat, tamen punienda est.

C. XLVI. In certamine, quod contra infideles geritur, quisquis moritur, celeste regnum meretur.

C. XLVII. Non sunt homicidae qui aduersus excommunicatos zelo matris ecclesiae armantur.

C. XLVIII. Pax ecclesiae mesticiam consolatur perditorum.

C. XLIX. Aliquando puniuntur peccata per populos diuino iussu excitatos.

C. I. Ecclesia malos debet cogere ad bonum, sicut Christus Paulum coegit.

C. II. Variis modis errantes corripiuntur a Domino.

C. III. Non est considerandum, quod quisque cogitur, sed quo cogitur.

C. IV. Onere pensionis rusticus ad Dominum conuerti cogatur.

C. I. Res terrenae non nisi diuino uel humano iure tenentur.

C. II. Catholici non ideo aliena possident, quia ab hereticis ablata tenent.

C. III. Res ecclesiasticae ab hereticis iniuste possidentur.

C. IV. Qui a corpore Christi preciditur spiritum iusticiae tenere non potest.

C. I. De eodem.

C. II. De eodem.

C. III. De eodem.

C. IV. Pro clerico, qui in bello aut in rixa moritur oratio uel oblatio non offeratur.

C. V. Gradu amisso in monasterio trudantur clerici uoluntarie arma sumentes.

C. VI. Proprii gradus amissione mulctentur militaria arma clerici ferentes.

C. VII. Pro Sarracenis Papa iubet populum congregari, et eis ad litus maris occurrere.

C. VIII. Ultor sui gregis Papa debet esse ac precipuus adiutor.

C. IX. Celeste regnum a Deo consequitur qui pro Christianorum defensione moritur.

C. X. Contra Longobardos precibus Adriani Papae Karolus bellum suscepit.

C. XI. Iudeos non debemus persequi, sed Sarracenos.

C. XII. Qui crimina, que potest emendare, non corrigit, ipse conmittit.

C. XIII. Crimina pro Deo punire non est crudelitas sed pietas.

C. XIV. Quedam in ueteri testamento licebant, que modo prohibentur.

C. XV. Necessitate instante etiam a quadragesimalibus diebus bellum inire licet.

C. XVI. Petrus Ananiam et Saphiram increpando morti tradidit.

C. XVII. B. Gregorius quosdam hortatur, ut milites congregent, et contra hostes arma uiriliter parent.

C. XIX. Episcopi non debent militaribus occupari negociis.

C. XX. In morte cuiuslibet hominis episcopi se miscere formident.

C. XXI. Ecclesiae inperatoribus non sint obnoxiae.

C. XXII. De suis exterioribus ecclesiae soluunt tributum.

C. XXIV. De agro ecclesiastico presbiter non cogatur censum persoluere.

C. XXV. Item ex Concilio Wormaciensi, c. 50.

C. XXVI. Absque auctoritate Romani Pontificis ad comitatum episcopi proficisci non audeant.

C. XXVII. Absque metropolitani consilio uel prouincialium episcoporum ad inperatorem episcopi non pergant.

C. XXVIII. Qui a religiosis inperatoribus uocati episcopi non fuerint ad comitatum non accedant.

C. XXIX. Sacerdotes ibi consentiant fieri iudices, ubi iureiurando indulgentia promittitur.

C. XXX. Non debent agitare iudicium sanguinis qui sacramenta Domini tractant.

C. XXXI. Membra detruncans, domos incendens absque iudiciali auctoritate, excommunicetur.

C. XXXIII. Homicida est, qui, publicam functionem non habens, aliquem occidit aut debilitat.

C. XXXIV. Si plures contra unum rixentur, qua pena quisque eorum feriatur.

Spalten:

889/890 - 965/966